Stanowisko Komisji Praw Człowieka przy Krajowej Radzie Radców Prawnych w sprawie wyboru członków Krajowej Rady Sądownictwa 

Warszawa, dnia 8 marca 2018 r.

Stanowisko Komisji Praw Człowieka przy Krajowej Radzie Radców Prawnych w sprawie wyboru członków Krajowej Rady Sądownictwa  W opinii Komisji Praw Człowieka przy Krajowej Izbie Radców Prawnych, przeprowadzony w dniu 6.03.2018 r. przez Sejm Rzeczypospolitej Polskiej wybór piętnastu członków Krajowej Rady Sądownictwa stanowi dalszy etap pogłębiającego się kryzysu konstytucyjnego rzutującego na legalność działania Parlamentu Rzeczypospolitej Polskiej.

Komisja w swoim stanowisku z dnia 20.12.2017 r. zwróciła uwagę na poważne wątpliwości dotyczące konstytucyjności uchwalonej w dniu 8.12.2017 r. ustawy o zmianie ustawy o Krajowej Radzie Sądownictwa oraz niektórych innych ustaw. Dokonany w dniu 06.03.2018 r. wybór członków nowej Krajowej Rady Sądownictwa wątpliwości te pogłębia. W szczególności należy  zakwestionować brak podstawowych elementów transparentności wyłaniania kandydatów, niewyjaśnienie poważnych wątpliwości dotyczących prawidłowości ich zgłoszenia, czy posiadanych kwalifikacji merytorycznych. Należy zauważyć, że zgodnie z art. 11 a wskazanej ustawy kandydat na członka KRS powinien legitymować się m.in. dorobkiem orzeczniczym, w tym doniosłymi społecznie lub precedensowymi orzeczeniami. Wymóg ten wprowadziła przywołana wyżej nowelizacja ustawy o KRS. Wiele zgłoszonych kandydatur to sędziowie sądów szczebla podstawowego, wobec których otwarta pozostaje kwestia legitymowania się wybitnym dorobkiem orzeczniczym.

Utajnienie informacji zawartych w  zgłoszeniach, czy kwalifikacji kandydatów do KRS skutkuje pozbawieniem nie tylko społeczeństwa, ale i dużej części posłów i senatorów RP możliwości realnego, czynnego udziału w procedurze. Nie można zaakceptować udział w głosowaniu na faktycznie anonimowego kandydata. Komisja Praw Człowieka zgadza się w tym kontekście z poglądami przeważającej części komentatorów, że tak przeprowadzony wybór skutkuje powołaniem organu, którego legalność (konstytucyjność) może być skutecznie podważona. W praktyce oznacza to, że każdy sędzia sądu powszechnego powołany przez Prezydenta RP na wniosek KRS (art. 179 Konstytucji RP) może być objęty wnioskiem o wyłączenie z orzekania.

Zdaniem Komisji zaprezentowany w dniu 6.03.2018 r. sposób działania Sejmu RP stanowi bezpośrednie, fundamentalne zagrożenie dla ustroju Rzeczypospolitej Polskiej jako demokratycznego państwa prawnego.

Przewodnicząca Komisji Praw Człowieka
przy Krajowej Radzie Radców Prawnych
Magdalena Witkowska

Zobacz także