Nowy numer kwartalnika „Radca Prawny. Zeszyty Naukowe”

Zapraszamy do lektury najnowszego numeru kwartalnika, w którym znalazło się sześć artykułów problemowych, dwie glosy oraz jedno omówienie konferencji naukowej i omówienie orzecznictwa Sądu Najwyższego.

Punktem wyjścia tekstu „Radca prawny zawodem przyszłości?” Jerzego Jacyszyna jest założenie, że coraz powszechniejsze stosowanie nowych technologii i komunikacji elektronicznej w sposób istotny wpływa na sposób wykonywania zawodu radcy prawnego. Autor stawia pytanie, czy jesteśmy przygotowani mentalnie, technologicznie i organizacyjnie do świadczenia usług prawnych w nowych warunkach oraz, czy dostępność nowych technologii nie powinna skłaniać nas do przemyślenia potrzeby modyfikacji form świadczenia pomocy prawnej.

Kolejny artykuł, którego autorem jest Bogusław Lackoroński, pt. „Używanie nieruchomości a odpowiedzialność za zakłócanie korzystania z sąsiednich nieruchomości mieszkaniowych”, związany jest z typowymi dla działalności radcowskiej zagadnieniami dogmatycznymi. Przedmiotem analizy stały się środki prawne przysługujące właścicielowi w przypadku, gdy używanie sąsiedniej nieruchomości jest źródłem zakłóceń oraz podmioty, które mogą być adresatami poszczególnych działań właściciela nieruchomości mieszkaniowej poszukującego ochrony prawnej.

Trzeci z zamieszczonych w numerze artykułów dotyczy zasad i podstaw kwestionowania uzgodnień wysokości odszkodowania za działki wydzielone pod drogi publiczne na podstawie art. 98 ust. 1 ustawy o gospodarce nieruchomościami na etapie postępowania administracyjnego w przedmiocie ustalenia odszkodowania. Jego autor Piotr Drogosz stawia tezę, że możliwe (a nawet obowiązkowe) jest badanie i niekiedy kwestionowanie przez organy administracji publicznej wyników uzgodnień wysokości odszkodowania dokonywanych w drodze rokowań (czynności cywilnoprawnej) pomiędzy właścicielem działki wydzielonej pod drogę a właściwym organem, rozstrzygających w przedmiocie ustalenia odszkodowania za działki wydzielone pod drogi publiczne.

Artykuł, napisany przez Piotra Kobylskiego, dotyczy opodatkowania budowli podatkiem od nieruchomości w polskim systemie prawnym. Autor wyłożył w nim pogląd, że przyjęte rozwiązania są dalekie od założeń racjonalnego prawodawcy oraz zaakceptował występującą w literaturze przedmiotu tezę (W. Morawskiego), aby podstawę opodatkowania ustalać z uwzględnieniem wyrażonej w art. 2a ordynacji podatkowej zasady rozstrzygania wątpliwości na korzyść podatnika. W konkluzji tekstu stwierdził też, że rozwiązania prawne dotyczące opodatkowania budowli „powinny być na tyle precyzyjne, by o rozpoznaniu dla celów podatkowych w podatku od nieruchomości obiektu budowlanego przesądzały nie wybrane, lecz wszystkie jego elementy składające się na jeden wyodrębniony fizycznie przedmiot materialny”.

W artykule zatytułowanym „Niedopełnienie przez gminę obowiązku adekwatnego odbierania odpadów” Artur K. Modrzejewski przypomina, że gmina i właściciel nieruchomości nie mają równorzędnej pozycji w zakresie praw i obowiązków związanych z utrzymaniem czystości i porządku. Mimo, że to na właścicielu nieruchomości ciąży obowiązek wnoszenia opłaty za gospodarowanie odpadami, to zdaniem autora w przypadku, gdy gmina nie realizuje prawidłowo obowiązków (faktycznych i normotwórczych) wynikających z ustawy o utrzymaniu czystości i porządku w gminach (lub regulacji prawa miejscowego tego zagadnienia dotyczących), właściciel nieruchomości skazany jest właściwie wyłącznie na ograniczone mechanizmy przewidziane we wspomnianej ustawie.

Część zawierającą artykuły problemowe zamyka tekst Anny Zientary poświęcony prawnokarnej ochronie drzew. W opracowaniu przedstawiono przepisy karne, które penalizują niszczenie lub uszkadzanie drzew, zwracając uwagę na wynikającą z nich odmienność ochrony związanej z gatunkowością czy też miejscem ich wzrostu. Artykuł porusza też zagadnienie zbiegu przepisów i problem czynów zabronionych przepołowionych. Współcześnie, gdy tematyka ekologiczna staje się przedmiotem gorących sporów politycznych, warto spojrzeć na zagadnienia ochrony obiektów przyrody ożywionej z perspektywy aktualnego stanu normatywnego.

W dziale poświęconym glosom zostały opublikowane dwa teksty. Pierwszy,  Aleksandra Leszczyńskiego, dotyczy postanowienia Sądu Najwyższego z 16 marca 2017 r., IV KK 57/17. Autor poddał w nim krytycznej analizie stanowisko SN zakładające możliwość wpływu na odpowiedzialność karną faktu pochodzenia sprawcy czynu zabronionego z odmiennego kręgu kulturowego. Drugi, autorstwa Agnieszki Sznajder, dotyczy wyroku Naczelnego Sądu Administracyjnego z 23 lutego 2022 r., III OSK 820/21, w którym badano skargę na decyzję nakładającą obowiązek uiszczenia opłaty za usługi wodne na podstawie ustawy – Prawo wodne.

Całość dopełnia sprawozdanie Doroty Sylwestrzak z konferencji naukowej „Wyzwania samorządu radców prawnych wobec współczesności”, która odbyła się 23–24 czerwca 2022 r., w Toruniu oraz przegląd najnowszego orzecznictwa Sądu Najwyższego (za okres kwiecień – listopad 2022) zredagowany przez Kacpra Milkowskiego.

Najnowszy numer można znaleźć tutaj. Życzymy krytycznej i pobudzającej do polemik lektury!