Debata w KRRP
Pomysł Ministerstwa Sprawiedliwości dotyczący oddzielnego postępowania w sprawach gospodarczych w propozycjach zmian Kodeksu postępowania cywilnego to główny temat debaty zorganizowanej przez Krajową Radę Radców Prawnych, która odbyła się 9 kwietnia 2018 r. w siedzibie KRRP w Warszawie. Pomysł ten nie uzyskał akceptacji zgromadzonych na debacie uczestników.
Pierwsza z zaplanowanych debat zgromadziła przedstawicieli Krajowej Rady Radców Prawnych, akademików i praktyków prawa. Debata jest kolejnym etapem dyskusji nad kodeksem postępowania cywilnego, którą rozpoczął samorząd radcowski, m.in. przygotowaniem „Niebieskiej księgi samorządu radców prawnych w sprawie zmian w kodeksie postepowania cywilnego”, która jest dostępna publicznie i została przekazana Ministerstwu Sprawiedliwości (cała księga dostępna jest pod linkiem www.kirp.pl/niebieska)
Ze strony Ministerstwa Sprawiedliwości, w debacie wziął udział sędzia Paweł Mroczkowski – Naczelnik Wydziału ds. Usprawnienia Sądów Powszechnych w Departamencie Nadzoru Administracyjnego Ministerstwa Sprawiedliwości. Jak wskazał sędzia Mroczkowski, wprowadzone rozwiązania, które w ocenie sędziów pracujących przy nowelizacji, być może pozwolą uzyskać rezerwy, które tkwią w charakterystycznej cesze obrotu profesjonalnego, czyli profesjonalizm. Być może uda się wykorzystać te zasoby intelektualne i organizacyjne, które tkwią w działach prawnych wielkich przedsiębiorstw, w możliwościach technicznych. A to wszystko w jednym celu – przyspieszenia procesów gospodarczych. Przyspieszenie jest potrzebne i zaproponowana nowelizacja jest sposobem do niego.
Maciej Bobrowicz, Prezes KRRP podczas dyskusji zauważył, iż po wysłuchaniu uczestników debaty nasuwa się wniosek, iż część propozycji Ministerstwa Sprawiedliwości zasługuje na uwagę, ale wśród uczestników dominują wątpliwości co do propozycji oddzielnego postępowania w prawach gospodarczych. W uzasadnieniu nowelizacji Ministerstwo wskazuje, iż uzasadnieniem tej odrębności jest profesjonalizm stron postępowania. Nie chcąc się odwoływać do opinii, Prezes KRRP odwołał się do faktów, tj. Badań socjologicznych, z których jasno wynika, iż osoby fizyczne i przedstawiciele firm nie znają się na prawie i nie zatrudniają profesjonalnych prawników. Wskazuje to na brak świadomości prawnej. Martwię się o klientów – bo jeśli ta zmiana wejdzie w życie, to przedsiębiorcy będą w sytuacji beznadziejnej, jeśli nie skorzystają z pomocy profesjonalnych prawników, a takich jest zdecydowana większość. I oni zostaną postawieni w sytuacji beznadziejnej. Bo ani nie znają prawa, ani nie będą rozumieć procedury, w której przyjdzie im się znaleźć.
Prof. Jakubecki podkreślił, że oddzielne postępowanie gospodarcze uważa za zabieg chybiony. Przywoływał swoją opinię, którą przygotował dla Ośrodka Badań, Studiów i Legislacji Krajowej Rady Radców Prawnych. Wskazał, że pomysł oddzielnego postępowania gospodarczego wypływa z błędnych założeń. Nie dostrzega również korzyści z tego pomysłu służących przyspieszeniu postępowań. Wskazał, że szybkość postępowania cywilnego nie jest wartością nadrzędną w stosunku do innych wartości realizowanych w tym postępowaniu, a szczególności w stosunku do prawidłowego postępowania i rozstrzygnięcia sprawy. Wskazał również, że błędnym jest założenie, że w stosunku do przedsiębiorców będących stronami można wymagać więcej niż w stosunku do innych uczestników tegoż postępowania ze względu na ich profesjonalizm i jest założeniem fałszywym, ponieważ przedsiębiorca jest profesjonalistą w odniesieniu do obrotu gospodarczego a nie prawnego.
Pozostali uczestnicy debaty wskazywali na konieczność zachowania posiedzenia przygotowawczego, wycofania się z wprowadzenia zakazu pozwów wzajemnych. Zanegowanie tej możliwości oznacza wprowadzenie do sądu kilku spraw, które i tak spowolnią sąd, z uwagi na to, że powództwa wzajemne i roszczenia wzajemne będą musiały być rozpoznane. Wskazała również na pozytywne propozycje, z których jedną jest możliwość komunikacji elektronicznej pomiędzy pełnomocnikami a sądem. Wskazali również na konieczność rozważenia odmiejscowienia sądu z uwagi na nierównomierne obłożenie sprawami sądów w Polsce.
W debacie uczestniczyli r.pr. Maciej Bobrowicz – Prezes Krajowej Rady Radców Prawnych, r.pr. Leszek Korczak – Wiceprezes Krajowej Rady Radców Prawnych, sędzia Paweł Mroczkowski – Naczelnik Wydziału ds. Usprawnienia Sądów Powszechnych w Departamencie Nadzoru Administracyjnego Ministerstwa Sprawiedliwości, r.pr. Tomasz Sztyber – Wiceprezes Zarządu Polskiego Stowarzyszenia Prawników Przedsiębiorstw, adw. Bartosz Krużewski – Członek Zarządu Polskiego Związku Pracodawców Prawniczych, kancelaria CLIFFORD CHANCE, , r.pr. Michał Rościszewski – Dziekan Rady OIRP w Bydgoszczy, r.pr. Zbigniew Pawlak – Członek Krajowej Rady Radców Prawnych, r.pr. Dariusz Sałajewski – Członek Krajowej Rady Radców Prawnych, adw. Roman Rewald – Konfederacja Lewiatan, adw. Katarzyna Bilewska, prof. UW, Partner w kancelarii DENTONS, r.pr. Paweł Lewandowski – Partner, kancelaria DZP DOMAŃSKI ZAKRZEWSKI PALINKA.
Większy materiał dotyczący debaty ukaże się w najbliższym numerze dwumiesięcznika „Radca Prawny”.
