Harmonizacja niektórych elementów prawa upadłościowego – unijne porozumienie

Parlament Europejski i prezydencja duńska w Radzie UE osiągnęły 19 listopada br. tzw. tymczasowe porozumienie ws dyrektywy harmonizującej niektóre elementy prawa upadłościowego, które wymaga jeszcze formalnego potwierdzenia ze strony unijnych instytucji. Następnym krokiem będzie publikacja dyrektywy w Dz.U.UE, a państwa UE będą miały 2 lata i 9 miesięcy na wdrożenie znowelizowanych regulacji.

Międzynarodowy Fundusz Walutowy, Europejski Bank Centralny i wszystkie instytucje UE wskazały, że brak zharmonizowanego prawa upadłościowego jest jedną z kluczowych barier dla większej integracji rynku kapitałowego w Europie, a także utrudnieniem dla inwestycji transgranicznych. Według analiz Europejskiego Urzędu Nadzoru Bankowego, czas dla inwestorów na odzyskanie pieniędzy od upadłej firmy obecnie waha się od sześciu miesięcy do siedmiu lat, w zależności od państwa UE w jakim firma jest zlokalizowana, a koszty sądowe mogą stanowić różnice przekraczające 10% między krajami UE.

Brak jednolitych regulacji powoduje obecnie każdorazową konieczność oceny przez inwestorów zasad niewypłacalności, gdy zamierzone przedsięwzięcia dotyczyć mają innego kraju niż własny. Dzięki przyjętym na szczeblu UE uzgodnieniom, obowiązywać mają jednolite minimalne standardy, w tym uniemożliwiające firmom przenoszenie lub ukrywanie ich aktywów, a także pozwalające podważyć transakcje dłużnika dokonane przed rozpoczęciem postępowania upadłościowego, by chronić majątek upadłościowy przed bezprawnym usunięciem aktywów. Rozwiązaniom tym towarzyszyć ma łatwiejszy dostęp do krajowych rejestrów kont bankowych, a także rejestrów prowadzonych w innych państwach członkowskich, do których można uzyskać dostęp za pośrednictwem systemu wzajemnych połączeń rejestru rachunków bankowych (BARIS) w odniesieniu do informacji o aktywach należących do majątku upadłościowego. Co więcej, dostęp do baz danych ułatwiających lokalizację aktywów dłużnika ma także zostać umożliwiony w każdym kraju UE.

Przepisy te proponują nowe rozwiązania jakie ma zaoferować tzw. postępowanie „pre-pack”. Celem jest wprowadzenie mechanizmu, który umożliwić ma sprzedaż przedsiębiorstwa w całości przed formalnym rozpoczęciem postępowania upadłościowego, by utrzymać jego wartość, możliwie szeroko zachowując stan zatrudnienia, a jednocześnie umożliwić maksymalne zabezpieczenie wierzycieli.

Wniosek o wszczęcie postępowania upadłościowego będzie musiał być złożony w ciągu trzech miesięcy od uzyskania informacji, że firma znajduje się w trudnej sytuacji finansowej. Niemniej, państwa będą mogły zezwolić na zawieszenie takiego wniosku, jeśli podjęte zostaną inne środki w celu uniknięcia szkody dla wierzycieli i zapewnienia poziomu ich ochrony, równoważnego do tego jaki zapewniają przepisy o postępowaniu upadłościowym. Nowym rozwiązaniem będzie także obowiązek, w przypadku zaistnienia pewnych okoliczności, powołania komitetów wierzycieli we wszystkich państwach członkowskich. Państwa będą też miały możliwość zawężenia ustanowienia komitetu wierzycieli do dużych przedsiębiorstw.

Każde państwo UE zobowiązane będzie do ⁠opublikowania na portalu e-Justice UE arkusza informacyjnego wyjaśniającego swoje przepisy dotyczące niewypłacalności w języku własnym, angielskim, francuskim i niemieckim.

Treść uzgodnionych przepisów będzie dostępna wkrótce, a ostateczny kompromisowy dokument wymaga jeszcze formalnej akceptacji Rady i Parlamentu Europejskiego.

Link do pierwotnej propozycji dyrektywy w sprawie harmonizacji pewnych aspektów prawa dotyczącego niewypłacalności i załącznika do wniosku.