Oświadczenie Prezesa amerykańskiej adwokatury Hilarie Bass

Dotyczy: Zagrożenie niezależności sądownictwa w Polsce

WASZYNGTON, 18 grudnia 2017 r. — Stowarzyszenie Prawników USA (American Bar Association, ABA) w celu wzmocnienia swojego oświadczenia wydanego w dniu  20 lipca 2017 r. wzywa prezydenta RP Andrzeja Duda do ponownego zawetowania ustaw, które poważnie podważyłyby niezależność sądownictwa w Polsce. Obecne ustawy, podobnie do tych proponowanych w lipcu tego roku, mogą skutkować przejściem na emeryturę około 40 procent sędziów Sądu Najwyższego oraz usunięciem obecnych sędziów z Krajowej Rady Sądownictwa, która posiada konstytucyjny mandat do ochrony niezależności sądownictwa i do której zadań należy m.in. weryfikowanie, powoływanie i awansowanie sędziów. ABA wyraża obawy, że ustawy naruszają polską konstytucję, poza tym, że nie odpowiadają międzynarodowym standardom dotyczącym niezależności sądownictwa.

Ustawy stanowią kolejny wyraźny krok w stronę upolitycznienia wymiaru sprawiedliwości, począwszy od nieuznawania wyroków Trybunału Konstytucyjnego, uznawania przepisów prawa za niekonstytucyjne czy niezaprzysiężenia prawidłowo wybranych sędziów. W ostatnim czasie ministrowi sprawiedliwości przyznano całkowitą władzę w odwoływaniu prezesów sądów i wyznaczaniu ich następców.

ABA wysłała do Polski delegację prawników z zadaniem dalszego monitorowania sytuacji i wspierania wysiłków mających na celu zachowanie niezależności sądownictwa. Nasza organizacja pozostanie czujna realizując swoje zobowiązanie do promowania i ochrony praworządności oraz zapewnienia, że nasi koledzy i nasze koleżanki mogą wywiązywać się ze swoich obowiązków bez strachu przed działaniami odwetowymi.