Podsumowanie Kongresu FIDE 2025 Katowice

W dniach 29–31 maja 2025 r. w Katowicach odbył się XXXI Kongres FIDE. Po raz pierwszy w historii Polska była gospodarzem tego prestiżowego wydarzenia, a głównym partnerem kongresu została Krajowa Izba Radców Prawnych.

Zaangażowanie KIRP jako kluczowego partnera świadczy o ogromnej roli radców prawnych w procesie tworzenia i stosowania prawa Unii Europejskiej. Udział Krajowej Izby podkreśla także nasz wkład w umacnianie międzynarodowej współpracy, promocję wysokich standardów etycznych i zawodowych oraz integrację środowiska prawniczego w Europie.

Współorganizując to wydarzenie, KIRP w aktywny sposób wspiera dialog między teorią a praktyką prawa UE, umożliwiając radcom prawnym udział w debacie nad przyszłością regulacji europejskich i wzmacniając pozycję zawodu na międzynarodowej scenie prawniczej. Krajową Izbę Radców Prawnych podczas Kongresu reprezentują Prezes KRRP Włodzimierz Chróścik, Wiceprezes Tomasz Scheffler, przewodnicząca Komisji Zagranicznej Alicja Jagielska-Burduk, Przemysław Kamil Rosiak – przewodniczący Stałej Delegacji CCBE do TSUE, dr hab. prof. UŚ Magdalena Habdas (OIRP w Katowicach), Maria Ślązak, członek Komisji Zagranicznej KRRP oraz Tomasz Ogłódek, członek Komitetu ds. Doskonalenia Zawodowego KRRP .

Przewodnicząca Komisji Zagranicznej Alicja Jagielska-Burduk wzięła udział w panelu „ELI Charter of Fundamental Constitutional Principles of a European Democracy and ELI-Mount Scopus European Standards of Judicial Independence”, a podczas swojego wystąpienia omówiła zaangażowanie Krajowej Rady Radców Prawnych w debatę na temat praworządności – szczególnie w kontekście aktywności KRRP na arenie międzynarodowej. Podkreśliła znaczenie tajemnicy zawodowej jako kluczowego elementu ochrony praw obywatelskich i fundamentu państwa prawa. Zwróciła również uwagę na strategiczną rolę edukacji prawnej w budowaniu świadomego społeczeństwa obywatelskiego.

Istotnym elementem wystąpienia było także odniesienie do roli nowych technologii i sztucznej inteligencji w pracy radców prawnych i sędziów. W kontekście raportu Komisji Europejskiej Rule of Law Report Alicja Jagielska-Burduk wskazała na prowadzone podczas jego przygotowania konsultacje z interesariuszami oraz na związek pomiędzy stanem praworządności a sytuacją gospodarczą państw członkowskich UE.

Przemysław Rosiak, członek Krajowej Rady Radców Prawnych oraz przewodniczący Stałej Delegacji CCBE przy Trybunale Sprawiedliwości UE, podczas panelu dotyczącego zasady solidarności energetycznej w prawie Unii Europejskiej oraz prawie krajowym państw członkowskich UE podkreślił: „Zasada solidarności opiera się na trzech filarach: bezpieczeństwie dostaw źródeł energii, ich konkurencyjności/dostępności dla obywateli UE oraz potrzebie uwzględnienia zrównoważonego rozwoju i ochrony środowiska przy produkcji i korzystaniu z energii, ma swoje źródło w Traktacie o funkcjonowaniu Unii Europejskiej (TFUE), a w szczególności w art. 122 i 194 TFUE, które odnoszą się do solidarności w kontekście energetycznym i pozwalają UE na przyjmowanie prawnie wiążących przepisów w sektorze energetycznym”. To ważny głos w debacie na temat roli prawa do wyzwań energetycznych, przed którymi stoi Unia Europejska i jej obywatele.

W gronie prelegentów znaleźli się również przedstawiciele nauki, sądownictwa oraz instytucji europejskich, m.in.: Anne Applebaum – historyczka i dziennikarka, laureatka Nagrody Pulitzera; Claire Bazy-Malaurie – przewodnicząca Komisji Weneckiej; Adam Bodnar – minister sprawiedliwości; Stephan Harbarth – prezes niemieckiego Trybunału Konstytucyjnego; Koen Lenaerts – prezes Trybunał Sprawiedliwości Unii Europejskiej; Michael McGrath – komisarz UE ds. sprawiedliwości i demokracji; Sacha Prechal, Marek Safjan, Silvana Sciarra i Eleanor Sharpston – byli sędziowie Trybunału Sprawiedliwości Unii Europejskiej; Adam Szłapka – minister ds. Unii Europejskiej; Takis Tridimas – dyrektor Centrum Prawa Europejskiego w Luksemburgu; Joseph H.H. Weiler – profesor z New York University; Marc van der Woude – prezes Sądu UE.

Ceremonię otwarcia uświetniła debata zatytułowana „The Role of Courts in Democratic Societies”, w której poruszono znaczenie sądów w ochronie demokracji, praw obywatelskich i praworządności.

Dzień przed rozpoczęciem głównego wydarzenia, 28 maja, odbyło się Young FIDE Seminar – spotkanie dla młodych prawników oraz badaczy prawa europejskiego.

Uczestnicy z różnych państw mieli okazję dzielić się doświadczeniami, omawiać bieżące wyzwania i wspólnie zastanawiać się nad kierunkami rozwoju prawa unijnego. Tradycyjnie program kongresu był skoncentrowany wokół trzech strategicznych tematów: funkcjonowania prawa UE w warunkach nadzwyczajnych, regulacji cyfrowej gospodarki (w tym DSA i DMA) oraz solidarności i bezpieczeństwa energetycznego w kontekście transformacji ekologicznej i zarządzania kryzysowego.

Każda sesja tematyczna stała się okazją do pogłębionych debat z udziałem czołowych specjalistów z różnych dziedzin prawa.

W znakomitej sali Narodowej Orkiestry Symfonicznej Polskiego Radia (NOSPR ) w Katowicach odbył się również wyjątkowy Koncert Kameralny „Serenada”, stanowił zwieńczenie kolejnego dnia Kongresu FIDE. To było jedno z najważniejszych wydarzeń kulturalnych towarzyszących tegorocznej edycji Kongresu.

Wszystkich uczestników wieczoru powitała Alicja Jagielska-Burduk, Przewodnicząca Komisji Zagranicznej KRRP. W swoim przemówieniu podkreśliła: „Nie jest przypadkiem, że spotykamy się tutaj – Katowice są znane na świecie ze swojego silnego związku z muzyką i są jednym z dwóch polskich miast uznanych za Kreatywne Miasto Muzyki UNESCO . To piękne tło dla Kongresu, który łączy refleksję nad prawem.”

Międzynarodowa Federacja Prawa Europejskiego (FIDE) od ponad sześciu dekad gromadzi ekspertów prawa UE na kongresach poświęconych kluczowym zagadnieniom integracji europejskiej. Za organizację wydarzenia w Polsce odpowiadało Polskie Stowarzyszenie Prawa Europejskiego we współpracy z Uniwersytetem Śląskim oraz miastem Katowice. Podczas wydarzenia Finlandia została ogłoszona kolejnym gospodarzem FIDE 2027.