Stanowisko Prezydium Krajowej Rady Radców Prawnych

Stanowisko

Prezydium Krajowej Rady Radców Prawnych

w przedmiocie projektowanych zmian w ustawie z dnia 28 lipca 2005 r. o kosztach sądowych w sprawach cywilnych

                 Prezydium Krajowej Rady Radców Prawnych negatywnie ocenia projektowane regulacje zawarte  w przedstawionym przez Ministra Sprawiedliwości projekcie z dnia 27 czerwca 2018 r. ustawy o zmianie ustawy – Kodeks postępowania cywilnego oraz niektórych innych ustaw w zakresie dotyczącym ustawy o kosztach sądowych w sprawach cywilnych.

Proponowane zmiany, pomimo zrezygnowania z niektórych rozwiązań zawartych w poprzedniej wersji projektu, polegają w istocie na podwyższeniu obecnie obowiązujących opłat sądowych, jak również wprowadzeniu nowych.

Samorząd radców prawnych wskazywał już poprzednio, że wysokość opłat sądowych stanowi barierę w dostępie do wymiaru sprawiedliwości, a już obecnie opłaty sądowe w Polsce na tle innych państw europejskich są stosunkowo wysokie. Dalsze ich podwyższanie – w ocenie Prezydium Krajowej Rady Radców Prawnych – nie znajduje żadnego uzasadnienia, a jedynie może doprowadzić do sytuacji, w której jedynym powodem rezygnacji obywatela z dochodzenia swoich praw przed sądem będą względy ekonomiczne.  Proponowane zmiany mogą wprawdzie doprowadzić do zmniejszenia ilości spraw wpływających do sądu, ale niestety odbędzie się to kosztem ograniczenia prawa obywatela do sądu.

Za szczególnie nieuzasadnione uznać należy podwyższenie wysokości maksymalnej opłaty stosunkowej ze 100 000 zł do 500 000 zł, a więc aż pięciokrotnie. Niewątpliwie tak znaczne podwyższenie progu maksymalnej opłaty stosunkowej będzie miało wpływ na proces decyzyjny podmiotów rozważających poszukiwanie ochrony prawnej na drodze postępowania cywilnego. Nie można ponadto zgodzić się z uzasadnieniem projektu, że regułą jest, że nadzwyczaj wielkie wartości przedmiotu sporu przekładają się na nadzwyczajną czasochłonność i pracochłonność spraw.

Nie zasługują na aprobatę również rozwiązania przewidujące wprowadzenie nowych opłat sądowych – od wniosku od doręczenia orzeczenia lub zarządzenia z uzasadnieniem oraz od wniosku o wezwanie na rozprawę świadka, biegłego lub strony. Szczególnie drugie rozwiązanie może negatywnie wpłynąć na przebieg postępowania, ograniczając możliwości dochodzenia swoich praw stronie słabszej ekonomicznie.

Z powyższych względów Prezydium Krajowej Rady Radców Prawnych zwraca się o zaniechanie wprowadzania zmian w kształcie  przedstawionym przez Ministra Sprawiedliwości projekcie z dnia 27 czerwca 2018 r. ustawy o zmianie ustawy – Kodeks postępowania cywilnego oraz niektórych innych ustaw w zakresie dotyczącym ustawy o kosztach sądowych w sprawach cywilnych.