Stanowisko Prezydium Krajowej Rady Radców Prawnych z dnia 30 listopada 2017 roku w sprawie proponowanych zmian modelu organizacji aplikacji
Powierzona samorządowi zawodowemu piecza nad wykonywaniem zawodu radcy prawnego obejmuje kompetencje mające na celu zagwarantowanie wysokich standardów wykonywania tego zawodu. Kompetencje te w sposób niebudzący wątpliwości dotyczą również przekazania samorządowi zawodowemu odpowiedzialności za prowadzenie aplikacji radcowskiej.
Zgodnie z art. 32 ust. 1 ustawy o radcach prawnych, celem aplikacji radcowskiej jest przygotowanie aplikanta do należytego i samodzielnego wykonywania zawodu radcy prawnego, w szczególności wykształcenie umiejętności z zakresu zastępstwa procesowego, sporządzania pism, umów i opinii prawnych oraz przyswojenie zasad wykonywania zawodu.
Prawidłowe przygotowanie do wykonywania zawodu radcy prawnego opiera się przede wszystkim na pozyskaniu w toku odbywanej aplikacji praktycznych umiejętności pozwalających na prawidłowe świadczenie pomocy prawnej. Istotnym elementem kształcenia w ramach systemu aplikacji staje się również zapoznanie aplikantów z zasadami deontologii zawodowej.
Spełnienie powyższych wymogów ustawowych, a dotyczących postawionych przed aplikacją radcowską celów kształcenia, jest możliwe wyłącznie w ramach istniejącej obecnie odpowiedzialności samorządu zawodowego za organizację aplikacji. Istniejący model kształcenia zakłada powierzenie uniwersytetom i innym szkołom wyższym wyłącznie kształcenia teoretycznego, przygotowującego do późniejszego podjęcia przez zainteresowanych odbyciem aplikacji kształcenia praktycznego, do którego wyłącznie przygotowane są samorządy prawnicze.
Doniesienia prasowe wskazujące na możliwość przekazania prowadzenia aplikacji również przez uniwersyteckie ośrodki naukowe nie będzie gwarantować zapewnienia właściwego, praktycznego przygotowania do wykonywania zawodu zaufania publicznego jakim jest zawód radcy prawnego.
Prezydium KRRP podkreśla, że wpływy finansowe z prowadzenia aplikacji radcowskiej mogą być przeznaczone wyłącznie na kształcenie aplikantów radcowskich, nie stanowią one jednocześnie zysku samorządu zawodowego, zaś nadzór nad rozliczeniem kosztów aplikacji należy do Ministra Sprawiedliwości.
Ewentualne wprowadzenie rozwiązań przewidujących współodpowiedzialność innych niż samorząd zawodowy radców prawnych podmiotów za prowadzenie aplikacji radcowskiej pozostaje w zasadniczej sprzeczności z powierzoną samorządowi pieczą nad wykonywaniem zawodu radcy prawnego.
Ścieżka dojścia do zawodu radcy prawnego poprzez odbycie aplikacji organizowanej przez samorząd zawodowy pozostaje jednocześnie najlepszą drogą dojścia do zawodu radcy prawnego w oparciu o pozyskanie praktycznych umiejętności zawodowych. Samorząd zawodowy radców prawnych podejmuje nieustannie działania zmierzające do dostosowania programu aplikacji do potrzeb rynku świadczenia usług prawnych.
