Stanowisko Prezydium KRRP
Prezydium KRRP przyjęło na posiedzeniu w dniu 23 marca 2017 r. stanowisko w sprawie opublikowanego projektu rozporządzenia wykonawczego do ustawy o Prokuratorii Generalnej Rzeczypospolitej Polskiej dotyczącego zasad zastępstwa, a także sposobu i wysokości opłat ponoszonych za usługi prawne świadczone przez Prokuratorię Generalną:
Stanowisko Prezydium Krajowej Rady Radców Prawnych w sprawie opublikowanego projektu rozporządzenia wykonawczego do ustawy o Prokuratorii Generalnej Rzeczypospolitej Polskiej dotyczącego zasad zastępstwa, a także sposobu i wysokości opłat ponoszonych za usługi prawne świadczone przez Prokuratorię Generalną
W dniu 15 marca 2017 r. opublikowano projekt rozporządzenia Prezesa Rady Ministrów w sprawie osób prawnych zastępowanych przez Prokuratorię Generalną Rzeczypospolitej Polskiej, a także sposobu i wysokości opłat ponoszonych za usługi prawne świadczone przez Prokuratorię Generalną. Stanowi ono uszczegółowienie zapisów ustawy o Prokuratorii Generalnej, które dają możliwość rozszerzenia obsługi prawnej świadczonej przez ten podmiot na inne niż Skarb Państwa państwowe osoby prawne, osoby prawne z udziałem Skarbu Państwa, jak również osoby prawne z udziałem państwowych osób prawnych. Wejdą one w życie w zamierzeniu projektodawcy od dnia 1 lipca 2017 r.
Prezydium zauważa, że zajmowało już stanowisko w przedmiocie nowej ustawy o Prokuratorii Generalnej Rzeczypospolitej Polskiej, jak i doniesień prasowych o podjętych przez rząd pracach nad projektami rozporządzeń wykonawczych do tejże ustawy. W obu powyższych przypadkach przedstawiliśmy szeroko i gruntownie uzasadnione stanowisko zawierające naszą negatywną opinię odnośnie istotnej modyfikacji zakresu kompetencji Prokuratorii Generalnej. Podkreśliliśmy, że przyjęcie nowej regulacji znacznie zawęża dostęp do rynku usług prawnych, ogranicza jego konkurencyjność, zagraża pewności obrotu prawnego, może wpłynąć negatywnie na profesjonalizm świadczonych usług prawnych oraz nie odpowiada rzeczywistej roli jaką należałoby przypisywać Prokuratorii Generalnej w systemie zapewnienia ochrony prawnej nowoczesnego państwa.
Prezydium Krajowej Rady Radców Prawnych podkreśla, że opublikowany w dniu 15 marca br. projekt przedmiotowego rozporządzenia wykonawczego do ustawy o Prokuratorii Generalnej wyłącznie pogłębia ten stan rzeczy. Proponowane rozwiązania mają w jeszcze większym zakresie ograniczyć prawo decydowania o wyborze osób świadczących pomoc prawną w grupie innych niż Skarb Państwa podmiotów. Przewiduje się bowiem dodatkowy model swoistego wyboru tegoż zastępstwa dla określonych grup podmiotów, oparty w stosunku do niektórych podmiotów na obligatoryjnym wyborze zastępstwa Prokuratorii Generalnej, zaś w przypadku innych podmiotów, na systemie uprzednio wyrażonej zgody generalnej na podejmowanie określonych grup czynności przez Prokuratorię. Nowy model obsługi prawnej narzucony zostanie kilkuset podmiotom publicznym.
Proponowany sposób obsługi prawnej utrwala jeszcze dodatkowo projektowane rozwiązanie uiszczania przez grupy wskazanych podmiotów swoistej obowiązkowej rocznej opłaty abonamentowej, narzucającej konieczność wyboru zastępstwa świadczonego przez Prokuratorię Generalną. System ten zostanie skonstruowany w ten sposób, iż nie tylko będzie zachęcał, ale wręcz wymuszał korzystanie z czynności tegoż zastępstwa, niezależnie od tego czy zakres posiadanej wiedzy i doświadczenia radców Prokuratorii Generalnej będą adekwatne do określonego typu fachowego zapotrzebowania. Szczególnie trudny do racjonalnego uzasadnienia jest sposób w jaki projekt przedmiotowego rozporządzenia określa stawki za zastępstwo procesowe, które przekraczają co najmniej dwukrotnie stawki minimalne będące podstawą zwrotu kosztów zastępstwa procesowego dla klientów radców prawnych. Racjonalnym rozwiązaniem byłoby ujednolicenie stawek za zastępstwo procesowe obowiązujących zarówno Prokuratorię Generalną jak i radców prawnych i adwokatów.
W opinii Prezydium KRRP, usługi prawne świadczone w dotychczasowym modelu na rzecz wskazanych powyżej grup podmiotów dają lepszą gwarancję ich sprawnej, profesjonalnej i skutecznej realizacji. Nowe regulacje mogą w istocie wywołać efekty odwrotne od zamierzonych, w tym zawyżyć koszty ponoszone na obsługę prawną, obniżyć jej jakość oraz ograniczyć konkurencyjność rynku usług prawnych.