Strategiczne porozumienie i debata o przyszłości przymusu adwokacko-radcowskiego na Uniwersytecie Gdańskim
24 października 2024 r. na Wydziale Prawa i Administracji Uniwersytetu Gdańskiego odbyła się ogólnopolska konferencja naukowa poświęcona przymusowi adwokacko-radcowskiemu w postępowaniu cywilnym i karnym. Wydarzenie zostało współorganizowane przez Krajową Izbę Radców Prawnych, Instytut Wymiaru Sprawiedliwości, Wydział Prawa i Administracji UG oraz Okręgową Izbę Radców Prawnych w Gdańsku. W spotkaniu uczestniczyli przedstawiciele środowiska naukowego, praktycy prawa, reprezentanci samorządów zawodowych oraz studenci.
Obrady otworzyli: dr hab. Wojciech Zalewski, prof. UG – Dziekan Wydziału Prawa i Administracji Uniwersytetu Gdańskiego, Włodzimierz Chróścik – Prezes Krajowej Rady Radców Prawnych, dr hab. Piotr Rylski, prof. UW – Dyrektor Instytutu Wymiaru Sprawiedliwości, dr Bartosz Szolc-Nartowski – Dziekan Rady Okręgowej Izby Radców Prawnych w Gdańsku, Marcin Derlacz – Wicedziekan Okręgowej Rady Adwokackiej w Gdańsku oraz dr hab. Anna Machnikowska, prof. UG.
Porozumienie strategiczne KIRP i Uniwersytetu Gdańskiego
Podczas konferencji ogłoszono podpisanie porozumienia o strategicznej współpracy pomiędzy Krajową Izbą Radców Prawnych a Uniwersytetem Gdańskim — ukierunkowanego na rozwój edukacji prawniczej oraz wzmacnianie jakości państwa prawa.
Porozumienie podpisali Włodzimierz Chróścik, Prezes KRRP, oraz dr hab. Wojciech Zalewski, prof. UG – Dziekan WPiA UG, w obecności wiceprezesów KRRP r. pr. Jakuba Puszkarskiego i r. pr. Tomasza Schefflera, dr Bartosza Szolc-Nartowskiego – dziekana OIRP w Gdańsku oraz dr hab. Małgorzaty Balwickiej-Szczyrby, prof. UG – Prodziekan ds. kształcenia.
– „Samorząd radców prawnych bierze odpowiedzialność nie tylko za zawód, ale za jakość państwa prawa. Współpraca z uniwersytetami to strategiczna inwestycja w mądre i sprawiedliwe prawo – oraz w edukację prawników, którzy będą je współtworzyć” – podkreślił Prezes KRRP Włodzimierz Chróścik.
Kluczowe wystąpienia
Konferencję otworzył referat por. dr. hab. Rafała Stankiewicza, Kierownika OBSiL KRRP, poświęcony relacji pomiędzy konstytucyjnym prawem do sądu a przymusem profesjonalnego pełnomocnika, analizowanej w świetle Konstytucji RP i Europejskiej Konwencji Praw Człowieka.
Dr hab. Tadeusz Zembrzuski, prof. UW przedstawił przymus adwokacko-radcowski jako instrument podnoszący jakość i sprawność procesu cywilnego, a nie jego ograniczenie – podkreślając rolę profesjonalizacji postępowania.
Dr hab. Sławomir Steinborn, prof. UG omówił obowiązujący model przymusu obrończego w postępowaniu karnym, wskazując na jego znaczenie dla ochrony wolności jednostki oraz konieczność reformy systemu pomocy prawnej z urzędu.
Dr hab. Piotr Stec zaprezentował spojrzenie prakseologiczne, wskazując na potrzebę elastycznego modelu przymusu dostosowanego do charakteru spraw i realnych potrzeb obywateli.
W części porównawczej dr hab. Piotr Rylski, prof. UW (Francja) oraz dr hab. Andrzej Torbus, prof. UŚ (Niemcy) przedstawili funkcjonujące w tych państwach szerokie modele przymusu adwokackiego, osadzone w silnej kulturze prawnej i wspierane przez rozwinięte systemy pomocy prawnej.
Dr hab. Robert Kulski, prof. UŁ omówił kierunki prac Komisji Kodyfikacyjnej Prawa Cywilnego, podkreślając potrzebę bardziej zróżnicowanego modelu przymusu opartego na kryterium znaczenia i złożoności sprawy.
Konferencję zamknęła dr hab. Anna Machnikowska, prof. UG, przedstawiając wyniki ogólnopolskich badań ankietowych w środowisku radców prawnych, które w większości opowiada się za stopniowym rozszerzaniem zakresu przymusu, powiązanym z reformą systemu pomocy prawnej.
Konkluzje
Debata jednoznacznie wskazała na potrzebę ewolucyjnej, proporcjonalnej reformy przymusu adwokacko-radcowskiego — takiej, która równoważy rzetelność i sprawność postępowania z realnym i niedyskryminującym dostępem obywateli do sądu.
Konferencja potwierdziła, że jest to zagadnienie o fundamentalnym znaczeniu dla jakości państwa prawa, wymagające dalszej międzyśrodowiskowej współpracy eksperckiej, akademickiej i legislacyjnej.
1 / 4