Sprawozdanie z prac nad senackim projektem ustawy o świadczeniu usług w zakresie dochodzenia roszczeń odszkodowawczych
W dniu 23 lipca 2018 r. odbyło się wspólne posiedzenie Komisji Budżetu i Finansów Publicznych i Komisji Ustawodawczej Senatu RP. Przedmiotem obrad był senacki projekt ustawy o świadczeniu usług w zakresie dochodzenia roszczeń odszkodowawczych (druk 862). W posiedzeniu w imieniu samorządu radców prawnych uczestniczyli Wiceprezes KRRP Zbigniew Tur oraz przedstawiciel Ośrodka Badań, Studiów i Legislacji r. pr. Tomasz Scheffler.
Jak deklarują projektodawcy ustawy jej celem jest „zwiększenie zakresu ochrony osób, które poniosły szkodę w wyniku czynów niedozwolonych” i które jednocześnie korzystają z usług świadczonych przez „kancelarie odszkodowawcze”. Pojęcie to nie zostało jednak wprowadzone do projektu ustawy; w jego zamian pojawia się termin „doradca” czyli „przedsiębiorca wykonujący działalność gospodarczą w zakresie dochodzenia roszczeń odszkodowawczych”. Tak szerokie ujęcie zostało świadomie wprowadzone, gdyż w ten sposób chce się objąć „rygorami ustawy” radców prawnych i adwokatów. Jak czytamy w uzasadnieniu projektu jest to rzekomo konieczne z jednej strony, w związku ze współpracą kancelarii odszkodowawczych z profesjonalnymi pełnomocnikami procesowymi i tym samym koniecznością kontroli cen usług świadczonych przez radców prawnych i adwokatów w sprawach odszkodowawczych, z drugiej natomiast z uwagi na konieczność zapewnienie „równych zasad prowadzenia działalności” między kancelariami odszkodowawczymi i kancelariami radców prawnych lub adwokatów. Warto tu jeszcze dodać, że cele ustawy mają być zapewnione m.in. poprzez wprowadzenie do systemu prawnego nowej umowy nazwanej – „umowy o dochodzenie roszczeń odszkodowawczych”, wprowadzenie cen maksymalnych za usługi związane z dochodzeniem roszczeń odszkodowawczych, wypłacanie odszkodowań bezpośrednio osobie poszkodowanej oraz poprzez wprowadzenie obowiązkowego OC w zakresie usług dochodzenia roszczeń.
W toku obrad połączonych Komisji projektodawcy doprecyzowali, że głównym powodem prac nad ustawą są liczne sygnały o nieprawidłowościach związanych z działalnością kancelarii odszkodowawczych dotyczących przede wszystkim trzech obszarów: braku możliwości uzyskania odszkodowania od takich kancelarii w wypadku popełnienia przez nie błędu (brak ubezpieczeń), agresywnego pozyskiwania klientów oraz nadmiernie wygórowanych cen za świadczone usługi.
Przedstawiciele samorządu radców prawnych starali się uzyskać informacje czy wspomniane sygnalizowane nieprawidłowości związane są z działalnością kancelarii radców prawnych lub adwokackich. Okazało się jednak, że projektodawcy nie mają takich danych. W toku dalszej dyskusji mec. Tur i mec. Scheffler podtrzymali wcześniejsze stanowisko Prezydium KRRP (tekst znajduje się tutaj), a ponadto wskazali, że biorąc pod uwagę wymienione przyczyny podjęcia inicjatywy ustawodawczej przez Senat RP, racjonalnym byłoby wyłączenie spod działania przepisów ustawy kancelarii radcowskich i adwokackich. Podniesiono, że wszyscy radcowie i adwokaci objęci są już obowiązkowym ubezpieczenie OC, że wszyscy związani są regułami deontologii zawodowej zakazującymi pozyskiwania klientów w sposób, któremu ma przeciwdziałać projektowana ustawa, jak też, że także w przypadku ustalania cen za usługi samorząd ma narzędzia kontrolne związane z istnieniem wspomnianych zasad etyki zawodowej. Poruszone zostały także zagadnienia bardziej szczegółowe dotyczące konkretnych zapisów projektowanej ustawy (głównie w oparciu o uwagi przygotowane przez r. pr. dr hab. Bogusława Sołtysa). Podano w wątpliwość zgodność części z nich z prawem europejskim oraz z przepisami polskimi. Osobliwie zwrócono uwagę na potencjalne problemy, jakie mogą się pojawić w związku z powstaniem nowego obowiązkowego ubezpieczenia, które dublowałoby się w przypadku radców prawnych i adwokatów z już istniejącym i naruszało w ten sposób deklarowaną przez projektodawców zasadę zrównania warunków funkcjonowania na rynku.
Posiedzenie połączonych komisji zakończyło się konkluzją o potrzebie dalszych prac nad tekstem projektu ustawy oraz prośbą o przedkładanie dalszych uwag do połowy września br. Z relacją z obrad można zapoznać się na stronie Senatu RP. Tam też znajdują się stanowiska i poglądy wyrażone przez inne podmioty biorące udział w opiniowaniu społecznym projektu.