Posiedzenie Krajowej Rady Radców Prawnych 8 – 9 grudnia 2017 r.
Informacja Prezesa w sprawie działań podejmowanych w związku z projektem dotyczącym reformy kształcenia aplikantów, przyjęcie planu pracy Krajowej Rady Radców Prawnych na rok 2018, oraz podjęcie uchwał w sprawie planów pracy jednostek organizacyjnych KRRP to najważniejsze punkty posiedzenia Krajowej Rady Radców Prawnych, które odbyło się 8-9 grudnia w Warszawie.
Podczas posiedzenia Prezes i Wiceprezesi Krajowej Rady Radców Prawnych przedstawili działania samorządu radców prawnych w sprawie idei stworzenia alternatywnej drogi dojścia do zawodu radcy prawnego poprzez stworzenie możliwości prowadzania aplikacji przez uniwersytety. Pomysł ten spotkał się ze zdecydowanie negatywną reakcją samorządu radcowskiego i adwokackiego. Na zlecenie samorządu radców prawnych ośrodek badania opinii publicznej IBRIS przeprowadził badania wśród studentów prawa, z których wynika, że studia wg opinii badanych przygotowują wyłącznie teoretycznie. Prezes KRRP przedstawił działania medialne. Wskazał również na odbyte w Rzeszowie Forum Aplikantów Radcowskich, podczas którego uczestniczyło blisko stu najlepszych aplikantów z całej Polski, podczas którego przedstawiciele KRRP oraz dziekani dyskutowali z aplikantami na temat przyszłości aplikacji radcowskiej. Prezes KRRP przedstawił także wyniki ankiety przeprowadzonej w trakcie Forum, z której wynika, że aplikanci postrzegają aplikację radcowską jako najlepszą drogę do zawodu radcy prawnego.
Zbigniew Tur i Leszek Korczak, Wiceprezesi Krajowej Rady Radców Prawnych zdali sprawozdanie z działań podczas posiedzeń komisji nadzwyczajnej do spraw deregulacji. Samorząd radców prawnych prezentował negatywną opinię do takiego pomysłu, i jak wynika z dyskusji podczas posiedzeń komisji, Ministerstwo Sprawiedliwości podziela pogląd samorządu radców prawnych.
Podczas pierwszego dnia obrad r.pr. Rafał Stankiewicz, Kierownik Ośrodka Badań, Studiów i Legislacji przedstawił podejmowane działania samorządu radców prawnych związane z projektem ustawy o jawności życia publicznego, która w pierwotnym kształcie nakładała obowiązek jawności oświadczeń majątkowych radców prawnych – urzędników lub członków korpusu służby cywilnej, zatrudnionych w urzędzie obsługującym ministra właściwego do spraw finansów publicznych lub w jednostkach organizacyjnych Krajowej Administracji Skarbowej lub urzędzie obsługującym naczelne lub centralne organy administracji rządowej lub organy rządowej administracji zespolonej i organy niezespolonej administracji rządowej. Objęci tym obowiązkiem byliby pracownicy samorządowi oraz pracownicy jednostki organizacyjnej samorządu terytorialnego, do którego stosuje się przepisy ustawy o pracownikach samorządowych oraz pracownicy Państwowej Inspekcji Pracy. Złożenie oświadczenia majątkowego miałoby nastąpić w terminie 14 dni od dnia objęcia stanowiska lub funkcji, następnie corocznie – do 30 kwietnia danego roku – oraz w związku z opuszczeniem stanowiska lub funkcji. Równocześnie, dla wzmocnienia zasady jawności, oświadczenia te podlegałyby publikacji na stronie Biuletynu Informacji Publicznej właściwej jednostki. Dodatkowo wprowadzono możliwość wezwania
w każdym czasie przez Szefa Centralnego Biura Antykorupcyjnego osoby spoza kręgu podmiotów zobowiązanych do złożenia takiego oświadczenia, a pełniącej funkcję publiczną lub będącej pracownikiem spółki zobowiązanej, do wykonania wskazanego wyżej obowiązku. Dzięki aktywności m.in. Ośrodka Badań, Studiów i Legislacji, który przygotował dwa stanowiska dotyczące projektu ustawy o jawności życia publicznego oraz uczestniczeniu w procesie legislacyjnym, nowy projekt ustawy wskazuje, że oświadczenia majątkowe radców prawnych nie będą ujawniane opinii publicznej. Niedopuszczenie do ujawniania tych oświadczeń to niewątpliwy sukces samorządu radców prawnych.
W dalszej części posiedzenia, r. pr. Przemysław Rosiak przedstawił także informację na temat nieprawomocnego wyroku Sądu Unii Europejskiej w sprawie skargi wniesiona w dniu 25 marca 2016 r. – Uniwersytet Wrocławski przeciwko Komisji i REA (Sprawa T-137/16), w którym Trybunał odrzucił skargę, argumentując ten fakt brakiem niezależności radcy prawnego reprezentującego Uniwersytet Wrocławski. Przemysław Rosiak poinformował, że postanowienie Sądu Unii Europejskiej wydane zostało w pierwszej instancji i jest nieprawomocne, co oznacza, że podlega ono ocenie Trybunału Sprawiedliwości. Postanowienie zostało zaskarżone i to nawet dwukrotnie: przez Uniwersytet Wrocławski (skarżącego w I instancji – sprawa C- 515/17 P) oraz przez Rząd RP (sprawa C-561/17 P). Wskazał, że postanowienie znacznie odbiega od dotychczasowej linii orzeczniczej, wskazującej na wymóg formalny w postaci braku zatrudnienia radcy prawnego przez osobę, będącą przez niego reprezentowaną w sądzie. Odmienność postanowienia polega na tym, iż pomimo braku stosunku pracy Sąd UE uznał, że związanie pełnomocnika ze stroną umową cywilnoprawną jest wystarczające do stwierdzenia, iż pełnomocnik ten nie spełnia wymogu niezależności. Teza ta jest bardzo kontrowersyjna, stąd właśnie, jak przypomniał r.pr. Rosiak, szybka i zdecydowana reakcja polskiego rządu, w pełni wspieranego w tym zakresie przez samorząd radcowski, w obronie radców prawnych, ale i wielu adwokatów, związanych ze swoimi mocodawcami różnorodnymi umowami cywilnoprawnymi.
Podczas pierwszego dnia posiedzenia zostały zaprezentowane plany pracy Krajowej Rady Radców Prawnych. Kierunki działania KRRP koncentrują się na aplikacji radcowskiej, etyce i wykonywaniu zawodu, wspieraniu rozwoju zawodowego, promocji praw człowieka i ich ochronie, współpracy zagranicznej, integracji środowiska radcowskiego oraz dbałości o seniorów. W swoich działaniach KRRP będzie koncentrowała się również na promocji zawodu radcy prawnego. Przedstawiono także plany agend KRRP. R.pr. Rafał Stankiewicz, Kierownik Ośrodka Badań, Studiów i Legislacji przedstawił plan pracy OBSiL. Aktywność podejmowana przez Ośrodek Badań, Studiów i Legislacji ma przede wszystkim na celu wspieranie zadań realizowanych przez poszczególne organy Krajowej Rady Radców Prawnych oraz organy działające na szczeblu okręgowym. R.pr. Andrzej Domański, kierownik Centrum Szkolenia Ustawicznego przedstawił plan pracy CSU. Przedmiotem szkoleń organizowanych przez CSU będą zagadnienia dotyczące m.in. prawa ochrony danych osobowych po reformie (RODO, prawa podatkowego w praktyce orzeczniczej organów podatkowych i sądów administracyjnych, prawa spółek handlowych, postępowania administracyjnego i sądowo-administracyjnego oraz prawa nowych technologii. Przewiduje się również tematykę związaną z umiejętnościami miękkimi, tj. sposoby pozyskiwania nowych klientów, marketing usług prawniczych, zarządzanie kancelarią radcy prawnego, tematykę związaną z pozasądowymi formami rozwiązywania sporów oraz społeczną odpowiedzialnością biznesu. Członkowie KRRP zaakceptowali również plan pracy Centrum Mediacji Gospodarczej, który przedstawił r.pr. Cezary Jezierski, Dyrektor CMG. Centrum Mediacji Gospodarczej będzie koncentrowało się na kontynuacji działalności szkoleniowej i edukacyjnej w zakresie mediacji. Będzie również podejmowało działania w zakresie ugruntowania pozycji już istniejących Ośrodków Mediacji przy OIRP i wspieranie inicjatyw otwarcia takich ośrodków przy izbach, w których ośrodki te jeszcze nie funkcjonują. Zapewni także wsparcie logistyczne i merytoryczne w budowaniu marki Ośrodków Mediacji przy Okręgowych Izbach Radców Prawnych i całej Sieci Ogólnopolskiej.
Członkowie KRRP zapoznali się również z planem pracy Centrum Edukacji Prawnej. Działania CEP koncentrują się wokół upowszechnianiu wiedzy prawnej i szacunku do państwa prawa, współpracy z koordynatorami ds. edukacji prawnej okręgowych izb radców prawnych, Ośrodka Rozwoju Edukacji i Ministerstwa Sprawiedliwości na rzecz wspólnych działań w ramach programu edukacyjnego Szkoła Bliższa Prawu oraz zorganizowaniem i przeprowadzeniem III edycji Ogólnopolskiej Akademii – konkursu Wiedzy o Prawie dla szkół podstawowych i gimnazjów, która to edycja po raz pierwszy zostanie przeprowadzona zarówno w przestrzeni wirtualnej, jak i rzeczywistej (Finał). Wszystkie te plany uzyskały akceptację Krajowej Rady Radców Prawnych.
KRRP zdecydowała o rozszerzeniu swojej aktywności międzynarodowej, poprzez przystąpienie do Federacji Adwokatur Europejskich FBE, Międzynarodowego Stowarzyszenia Młodych Prawników AIJA oraz Międzynarodowej Unii Adwokatów UIA.
W ramach kontynuowania polityki transparentności działań, zgromadzeni członkowie Krajowej Rady Radców Prawnych podjęli uchwałę określenia zakresu zwykłego zarządu majątkiem Krajowej Izby Radców Prawnych oraz przyjęli uchwałę w sprawie zmian Regulaminu działalności finansowej samorządu radców prawnych. Przeprowadzono debatę nad wydatkami KRRP zawartymi w budżecie. Budżet jest zbilansowany, tj. koszty pokrywane są z wpływów, a nie z zasobów samorządu radców prawnych. Członkowie Krajowej Rady Radców Prawnych zaakceptowali budżet KRRP na rok 2018.
Drugiego dnia podjęto debatę na temat planowanych zmian w Kodeksie postępowania cywilnego. Stwierdzono, że przygotowanie rzetelnej opinii w czasie tak krótkiego terminu (14 dni) jest niemożliwe. Mimo tak krótkiego terminu, OBSiL przekazał ocenę systemowych zmian w terminie określonym przez Ministerstwo Sprawiedliwości – poinformował członków KRRP Leszek Korczak – Niezależnie od tego, OBSiL przygotuje kompleksową ocenę proponowanych zmian.
Przedmiotem zainteresowania KRRP były również propozycje dotyczące zmian w kpc przedkładane przez radców prawnych w odpowiedzi na apele prezesa KRRP z lipca br. Postanowiono, że propozycje te zostaną opracowane i ocenione legislacyjnie przez ekspertów Ośrodka Badań, Studiów i Legislacji, a następnie przekazane Ministerstwu Sprawiedliwości.
Podczas drugiego dnia obrad przeprowadzono również debatę temat funkcjonowania aplikacji radcowskiej i proponowanej aplikacji uniwersyteckiej. Członkowie KRRP podczas dyskusji wskazywali, że aplikacja radcowska jest najlepszą drogą dojścia do zawodu.