Jaka jest rola prawnika w procesie mediacyjnym?

Mediacja jest coraz częściej stosowanym narzędziem w procesie rozwiązywania konfliktów. Wiele ze spraw rozwiązywanych tą metodą kończy się ugodą – podkreślili eksperci podczas konferencji online „Prawnik w dialogu mediacyjnym”. Wydarzenie zostało zorganizowane przez Krajową Izbę Radców Prawnych z okazji obchodzonego 20 października Międzynarodowego Dnia Mediacji.

Konferencję w imieniu Prezesa Krajowej Rady Radców Prawnych otworzyła Wiceprezes Ewa Gryc-Zerych. Prowadzący Tomasz Parkasiewicz, Przewodniczący Komisji Alternatywnych Metod Rozwiązywania Sporów (ADR) KRRP, zaznaczył, że do udziału w panelach zostali zaproszeni najwięksi eksperci w dziedzinie rozwiązywania konfliktów i wyraził nadzieję, że zdobyta dzięki nim wiedza pozwoli przybliżyć korzyści, jakie wynikają z zastosowania mediacji.

Konferencja została podzielona na dwa tematyczne panele. Podczas wydarzenia wystąpili:

• Mariusz Haładyj – Prezes Prokuratorii Generalnej Rzeczypospolitej Polskiej;
• Maciej Bobrowicz – od ponad 15 lat mediator w sprawach gospodarczych, były Prezes KRRP;
• Tomasz Maliński – mediator gospodarczy, działacz społeczny i propagator mediacji, dyrektor Ośrodka Mediacji przy Okręgowej Izbie Radców Prawnych w Warszawie;
• Ivo Kucharczuk – radca Prokuratorii Generalnej RP, specjalizujący się w regulacjach w zakresie zarządzania mieniem i rozwiązywania sporów przez podmioty z sektora publicznego;
• Andrzej Archanowicz – wielokrotnie pełniący funkcję Przewodniczącego Komisji Rozjemczej FIDIC oraz reprezentujący klientów w postępowaniach arbitrażowych i mediacji sądowych w obszarze infrastruktury;
• Dorota Grześkowiak-Stojek – specjalista prawa zamówień publicznych, z 19-letnim doświadczeniem we wspieraniu klientów w rozwiązywaniu sporów, współautorka komentarza z zakresu prawa zamówień publicznych.

Jak zaznaczył podczas konferencji Mariusz Haładyj, najlepszym sposobem rozwiązywania sporów jest eliminowanie czynników sprzyjających konfliktowi oraz wyjaśnienie wszystkich nieścisłości zanim do niego dojdzie. Kluczowe są zatem narzędzia, które pozwolą na rozwiązanie sporu na wczesnym etapie.

Prezes Prokuratorii Generalnej RP dodał, iż rozwiązywanie nieporozumień w drodze negocjacji czy mediacji przestaje być w wielu jednostkach awangardą. Wiele takich spraw kończy się ugodą. Taki proces ewolucji obrazują dane Sądu Polubownego. Wskazują one na duży przyrost wniosków o mediację, które w zdecydowanej większości nie trafią do sądów.

Podczas swojego wystąpienia Maciej Bobrowicz wyraził opinię, że bardzo ważne jest to, aby to przede wszystkim prawnicy byli przekonani do tego, że mediacja może pomóc ich klientom.

Były Prezes KRRP wskazał, że wadą obecnego modelu studiów jest przede wszystkim rozstrzygać, a nie rozwiązywać. Jednak mediacja stała się integralną częścią wymiaru sprawiedliwości, m.in. w Wielkiej Brytanii, gdzie w części spraw będzie musiała uczestniczyć osoba odpowiedzialna za rozwiązywanie konfliktu.

Z kolei Andrzej Archanowicz zwrócił uwagę, iż rolą mediatora jest nie wygranie sprawy, a rozwiązanie konfliktu. Najlepsza ugoda to taka, w której każda ze stron nie jest zadowolona z wyniku sprawy, ponieważ rolą mediacji jest ustąpienie drugiej stronie.

Tomasz Maliński wskazał, że sytuacja dotycząca problematyki rozwiązywania konfliktów ewoluuje w dobrym kierunku. Jego zdaniem jednak niekiedy prawnik staje się niejako barierą pomiędzy klientem a mediacją.

W związku z tym ekspert zwrócił uwagę na nowy przepis Kodeksu Etyki Rady Prawnego, który wejdzie w życie 1 stycznia 2023 r., a dokładnie art. 44a. Zgodnie z nim „jeżeli pozwala na to charakter sprawy, radca prawny obowiązany jest przedstawić klientowi informację o pozasądowych możliwościach rozstrzygnięcia lub rozwiązania sporu, w szczególności w trybie mediacyjnym oraz arbitrażowym”.

Mec. Maliński, dodał, iż w konstrukcję nowego przepisu wbudowany jest charakter oceny zasadności mediacji.

– Przepis jasno wskazuje, że o tym będzie decydował charakter sprawy, który w sposób szczególny powinien wskazać prawnikowi zasadność mediacji – wyjaśnił.

Zarówno po pierwszej, jak i drugiej sesji uczestnicy mieli okazję do wysłuchania części pytań i odpowiedzi. Udział w konferencji, która odbyła się w formule online, był bezpłatny i dostępny dla wszystkich zainteresowanych.