Międzynarodowy Dzień Kobiet stanowi przypomnienie, że prawa kobiet są integralną częścią praw człowieka

Od formalnego równouprawnienia do realnej równości

Warto przypomnieć, że Polska już w 1918 roku, jako jedno z pierwszych państw europejskich, przyznała kobietom pełnię praw wyborczych. Polki były – jak powiedziała jedna z sufrażystek – „podwójnie wolne”, wyzwolone zarówno spod władzy zaborców, jak i spod formalnych ograniczeń politycznych. Mimo tego znaczącego kroku, formalne równouprawnienie w II RP nie oznaczało automatycznie realnej równości. Kobiety musiały walczyć z licznymi ograniczeniami prawnymi i społecznymi, które utrzymywały się jeszcze przez dziesięciolecia. Współczesna sytuacja wymaga dalszej refleksji nad tym, na ile osiągnięte w ciągu ostatniego wieku zmiany gwarantują pełną ochronę przed dyskryminacją ze względu na płeć, a nawet i przemocą.

Współczesne problemy ochrony praw kobiet

Środowiska kobiece zwracają uwagę na liczne przykłady niedostatecznej ochrony kobiet, wynikającej ze strukturalnych problemów systemów prawnych. Chodzi tu zwłaszcza o niepełną ochronę kobiet przed przemocą domową oraz o stereotypowe podejście do przestępstw seksualnych, gdzie pokrzywdzone kobiety często są dodatkowo wiktymizowane. Taka sytuacja jest wynikiem brania pod uwagę męskiej perspektywy jako neutralnego standardu. Tymczasem, jak podkreślają obrończynie praw kobiet konieczne jest uwzględnianie realnych doświadczeń kobiet oraz ciągłe negocjowanie standardów prawnych, by odpowiadały one na rzeczywiste potrzeby społeczne i indywidualne pokrzywdzonych.

Działania na rzecz praw kobiet

Komisja Praw Człowieka Krajowej Rady Radców Prawnych podkreśla, że prawa kobiet są nierozerwalną częścią praw człowieka. Stąd ogromną wartość ma wszelka działalność, obejmująca zarówno popularyzację wiedzy, jak i interwencje wobec naruszeń tych praw, a zwłaszcza wspieranie realnego wdrażania standardów gwarantowanych przez Europejską Konwencję o Ochronie Praw Człowieka oraz Kartę Praw Podstawowych Unii Europejskiej. Monitorowanie orzecznictwa Europejskiego Trybunału Praw Człowieka oraz śledzenie realizacji jego wyroków są bardzo istotnym narzędziem, służącym poprawie sytuacji prawnej kobiet.

Rola radczyń i radców prawnych w kształtowaniu sprawiedliwości społecznej

Zawód radcy prawnego, jako zawód zaufania publicznego, nakłada szczególną odpowiedzialność za realizację i przestrzeganie standardów równościowych. Radcowie prawni odgrywają ważną rolę w eliminowaniu stereotypów płciowych, reprezentując swoich klientów przed sądami i urzędami, prowadząc działalność edukacyjną oraz uczestnicząc w tworzeniu prawa wolnego od ukrytych uprzedzeń. Codzienna praca radczyń i radców to nie tylko kwestia profesjonalizmu, ale przede wszystkim aktywnego działania na rzecz społeczeństwa wolnego od wszelkich form dyskryminacji.

Wspólne wyzwanie na przyszłość

Międzynarodowy Dzień Kobiet stanowił zatem nie tylko moment do refleksji nad dotychczasowymi osiągnięciami, ale przede wszystkim do określenia wyzwań w tej sferze na przyszłość. Przed nami wciąż wiele do zrobienia – zarówno na poziomie legislacyjnym, jak i społecznym. Wszyscy zobowiązani jesteśmy do dalszego działania, aby idea równości kobiet i mężczyzn stała się rzeczywistością nie tylko formalną, ale także realną. W tym długotrwałym procesie niezwykle istotną rolę odgrywa świadome i odpowiedzialne stosowanie prawa.

Krajowa Izba Radców Prawnych, poprzez działalność Komisji Praw Człowieka oraz zaangażowanie swoich członków, konsekwentnie opowiada się za pełnym urzeczywistnieniem idei równości. Niech tegoroczne obchody 8 marca będą okazją nie tylko do świętowania dotychczasowych osiągnięć, ale również do mobilizacji wszystkich osób odpowiedzialnych za kształtowanie prawa i jego stosowanie na rzecz jeszcze skuteczniejszej ochrony praw kobiet.