Nowy numer kwartalnika „Radca Prawny. Zeszyty Naukowe”

Zapraszamy do lektury najnowszego numeru kwartalnika „Radca Prawny. Zeszyty Naukowe”. Opublikowane w nim artykuły w przeważającej mierze omawiają zagadnienia z zakresu szeroko rozumianej cywilistyki. Jednocześnie zachęcamy autorów do publikowania na łamach czasopisma. Przypominamy, że kwartalnik naszego samorządu znajduje się w ministerialnym wykazie naukowych czasopism punktowanych, przyznano mu 100 punktów. 

W numerze znaleźć można Państwo w pierwszej kolejności opracowania dotyczące odpowiedzialności cywilnoprawnej, prawa umów oraz prawa spółek. Podkreślić trzeba, że zawarta w prezentowanych artykułach pogłębiona analiza dotychczasowego dorobku doktryny i orzecznictwa podsumowuje i systematyzuje poglądy oraz stanowi kanwę dla ważkich spostrzeżeń czynionych przez autorów. Mamy więc nadzieję, że będą one cenną pomocą dla rozwiązywania problemów, jakie stają przed radcami prawnymi w ramach prowadzonej przez nich praktyki. Co również warto podkreślić, poruszona w niektórych opracowaniach tematyka wykazuje wyraźny walor nowości – jak można przypuszczać – „Zeszyty Naukowe” są jednym z pierwszych publikatorów naukowych poświęconych tym zagadnieniom (odpowiedzialność w związku z wprowadzeniem strefy czystego transportu).

Cennym uzupełnieniem problematyki materialnoprawnej są również zawarte w niniejszym numerze rozważania dotyczące procedury cywilnej w sprawach z zakresu prawa spółek i własności intelektualnej, a także artykuł z zakresu aspektów prawnych funkcjonowania samorządu radców prawnych, artykuł dotyczący Kodeksu Etyki Radcy Prawnego, glosa, sprawozdanie z konferencji naukowej oraz przegląd orzecznictwa.

Tekst otwierający aktualny numer „Zeszytów Naukowych”, autorstwa Bartosza Kucharskiego, „Ewolucja odpowiedzialności za niedostosowanie umowy ubezpieczenia do wymagań i potrzeb klienta w orzecznictwie sądowym”, koncentruje się na wynikającym z ustawy z dnia 15 grudnia 2017 r. (t.j. Dz.U. z 2023 r. poz. 1111) o dystrybucji ubezpieczeń obowiązku dostosowania umowy ubezpieczenia do wymagań i potrzeb klienta (art. 8 ust. 3). Autor charakteryzuje zasady odpowiedzialności za niedostosowanie umowy ubezpieczenia do wymagań i potrzeb klienta przed wejściem w życie ustawy o dystrybucji ubezpieczeń, jak i po jej wprowadzeniu. Odnosząc się do orzecznictwa, dokonuje ciekawego z praktycznego punktu widzenia spostrzeżenia o niedostrzeganiu przez praktykę istotnych walorów nowej regulacji ułatwiających dochodzenie roszczeń w przypadku niedostosowania umowy ubezpieczenia do wymagań i potrzeb klienta.

W kolejnym artykule, napisanym przez Jakuba Ziętego, „Odpowiedzialność odszkodowawcza w związku z wprowadzeniem strefy czystego transportu”, autor rozważa cywilnoprawne konsekwencje implementacji do polskiego porządku prawnego aktów prawnych Unii Europejskiej związanych z ochroną środowiska, w tym m.in. dyrektywy Parlamentu Europejskiego i Rady 2014/94/UE z dnia 22 października 2014 r. w sprawie rozwoju infrastruktury paliw alternatywnych (Dz.Urz. UE L 307 z dnia 28 października 2014 r.). W tym kontekście koncentruje się na cywilnoprawnych skutkach ustanowienia stref czystego transportu zgodnie z art. 39–40 ustawy z dnia 18 stycznia 2018 r. o elektromobilności i paliwach alternatywnych (t.j. Dz.U. z 2022 r. poz. 1083 ze zm.), rozważając, czy gmina lub Skarb Państwa będą ponosić odpowiedzialność za ewentualną szkodę, jaką poniosą podmioty w związku z wprowadzeniem strefy czystego transportu. Warto podkreślić, że jest to jedno z pierwszych opracowań tej problematyki i pozwala na spojrzenie na strefy czystego transportu z innej niż tylko administracyjnoprawna perspektywy.

Trzeci z artykułów, autorstwa Magdaleny Bławat, „Umowy adopcyjne zwierząt”, porusza ciekawą i coraz powszechniejszą zarówno w dyskursie społecznym, jak i prawniczym problematykę sytuacji zwierząt. Autorka koncentruje się na tzw. umowach adopcyjnych zwierząt, przez których pojęcie rozumie umowy cywilnoprawne o zasadniczym celu społeczno-gospodarczym, jakim jest przyjęcie przez określone osoby obowiązku osobistego sprawowania opieki nad oddanym im w tym celu zwierzęciem. W oparciu o orzecznictwo dokonuje wnikliwej analizy tytułowego zagadnienia, próbując ustalić charakter prawny umowy adopcyjnej w odniesieniu do umów nazwanych. Autorka krytycznie odnosi się do twierdzeń o podobieństwie umowy adopcyjnej z umową przechowania, wskazując, że wykazuje ona większe podobieństwo do umowy użyczenia i w następstwie w drodze analogii należałoby do umowy adopcyjnej stosować te przepisy Kodeksu cywilnego.

Artykuły czwarty i piąty zostały poświęcone problematyce handlowych spółek osobowych. Kanwą obu publikacji jest regulacja normatywna spółki jawnej. W pierwszym z artykułów autorzy – Jakub Janeta i Przemysław Katner, „Przejęcie majątku spółki – zagadnienia wybrane na tle orzecznictwa sądów powszechnych i Sądu Najwyższego”, dokonują analizy art. 66 ustawy z dnia 15 września 2000 r. – Kodeks spółek handlowych (Dz.U. z 2022 r. poz. 1467). Opracowanie wskazuje na liczne wątpliwości, jakie ujawniły się w orzecznictwie i piśmiennictwie w odniesieniu do regulacji powództwa o przejęcie majątku spółki. Począwszy od kwestii ratio legis omawianego przepisu, przedmiotu przejęcia, zdolności przedmiotu do kontynuacji działalności spółki, zdolności do kontynuowania działalności czy wreszcie deskrypcji terminu „powód rozwiązania” w rozumieniu art. 66 k.s.h. oraz przyczyny rozwiązania spółki w rozumieniu art. 58 k.s.h.

W opracowaniu Daniela Dąbrowskiego pt. „Pozbawienie wspólnika spółki jawnej prawa reprezentacji spółki oraz prowadzenia jej spraw na drodze sądowej – zagadnienia wybrane” autor w oparciu o poglądy doktrynalne oraz orzecznictwo analizuje istotne tak z materialnoprawnego, jak i procesowego zagadnienia, w tym w szczególności charakter uprawnień do prowadzenia spraw i reprezentacji, uprawnienia do domagania się pozbawienia innego wspólnika prawa prowadzenia spraw i reprezentacji, legitymacji czynnej i biernej czy skutków zapadłego orzeczenia.

Szósty artykuł to opracowanie Mateusza Balcerzaka „Postępowania zabezpieczające w sprawach z zakresu własności intelektualnej po nowelizacji k.p.c. z 1 lipca 2023 r.” Celem artykułu jest omówienie i ocena przepisów postępowania zabezpieczającego, obowiązujących od 1 lipca 2023 r., dotyczących zabezpieczania roszczeń w sprawach własności intelektualnej w kontekście ryzyka wyrządzenia trudnej do naprawienia szkody, jeśli zabezpieczone roszczenie okazuje się niesłuszne. Zdaniem autora nowe przepisy zmierzające do ograniczenia wskazanego ryzyka poprzez dyrektywę nakazującą uwzględnianie prawdopodobieństwa unieważnienia prawa wyłącznego w innym toczącym się postępowaniu (art. 730¹ § 1¹ k.p.c.), nałożenie obowiązku informacyjnego na wnioskodawcę (art. 736 § 5 k.p.c.), wprowadzenie do postępowania zabezpieczającego elementu kontradyktoryjności (wysłuchanie obowiązanego – art. 755 § 2² k.p.c.) oraz pozbawiające ochrony wnioskodawcy, który złożył zbyt późno wniosek o zabezpieczenie, należy ogólnie ocenić pozytywnie.

Kolejnym, siódmym tekstem jest artykuł Kamila Dąbrowskiego pt. „O nieważności uchwał organów samorządów zawodowych – uwagi na przykładzie samorządu zawodowego radców prawnych” koncentrujący się na problematyce sprzeczności z prawem uchwał organów samorządów zawodowych w świetle koncepcji czynności konwencjonalnych.

W numerze znalazł się także tekst autorstwa Izabeli Pawłowskiej pt. „W obliczu konfliktu interesów. Nowelizacja Kodeksu Etyki Radców Prawnych” koncentrujący się na zmianach w Kodeksie Etyki Radcy Prawnego wprowadzonych przez uchwałę nr 1/2022 z dnia 8 lipca 2022 r. w sprawie nowelizacji KERP Nadzwyczajnego Krajowego Zjazdu Radców Prawnych.

W dziale poświęconym glosom zamieszczamy publikację Rafała Stankiewicza stanowiącą krytyczną glosę do wyroku Naczelnego Sądu Administracyjnego z dnia 8 grudnia 2022 r., II GSK 1225/19. Kanwę dla przedmiotowej glosy stanowiło rozstrzygnięcie odnoszące się do wniosku o wpis na listę radców prawnych oraz dokonana w jego ramach ocena tzw. przesłanki rękojmiowej. Zdaniem autora przesłanka ta powinna być ujmowana szeroko, także w kontekście umiejętności praktycznych i doświadczenia zawodowego kandydata ubiegającego się o wpis na listę radców prawnych, nie zaś ograniczać się wyłącznie do sfery etyczno-moralnej.

Niniejszy tom dopełniają sprawozdanie z I Zjazdu Katedr, Zakładów i Zespołów Badawczych Nauki Administracji pt. „Założenia nauki o administracji” autorstwa Emilii Gulińskiej oraz tradycyjny przegląd orzecznictwa Sądu Najwyższego (za okres sierpień–październik 2023 r.) przygotowany przez Kamila Milkowskiego.

Wszyscy zainteresowani publikowaniem artykułów na łamach „Zeszytów Naukowych” mogą przesyłać je za pomocą panelu redakcyjnego dostępnego pod adresem: https://ojs.ejournals.eu/Radca-Prawny.

Najnowszy numer kwartalnika można znaleźć tutaj: https://kirp.pl/wp-content/uploads/2023/12/radca-nr36-net_final.pdf