Podsumowanie działań komisji stałych – maj 2022

Maj był okresem wytężonej pracy dla samorządu radcowskiego. Niemal we wszystkich komisjach stałych trwały intensywne prace, których szczegółowy opis znajduje się poniżej.

Komisja Alternatywnych Metod Rozwiązywania Sporów (ADR)

Zakończyła się III edycja konkursu „Ambasador Mediacji”. Warto podkreślić, że po raz pierwszy w historii konkursu laureatem została organizacja pozarządowa –  poznańskie Stowarzyszenie #Wartomediować. Stowarzyszenie, istniejące od roku 2020, zrzesza specjalistów różnych branż, m.in. radców prawnych, adwokatów, notariuszy, inżynierów, ekonomistów, socjologów. Jego członkowie podejmują różnorodne działania promujące instytucję mediacji oraz monitorują procesy legislacyjne, prezentując swoje stanowisko dotyczące projektowanych rozwiązań prawnych. Działalność stowarzyszenia obejmuje osiem województw: zachodniopomorskie, lubuskie, dolnośląskie, opolskie, pomorskie, kujawsko-pomorskie, wielkopolskie i warmińsko-mazurskie. Uroczyste zakończenie tegorocznej edycji konkursu i wręczenie statuetki „Ambasadora Mediacji” zaplanowano na 9 czerwca.

Maj przyniósł rozstrzygnięcia kolejnych etapów I edycji Turnieju Arbitrażowego dla Studentów, w ramach których dwuosobowe zespoły przygotowywały, jako zadanie konkursowe, pozew i odpowiedź na pozew na podstawie otrzymanego od organizatora kazusu, a następnie uczestniczyły w rozprawie arbitrażowej przed trzyosobowym składem sądu arbitrażowego. Rozgrywkę finałową oraz ceremonię wręczenia nagród zaplanowano na 9 czerwca. Turniej Arbitrażowy dla Studentów organizowany jest we współpracy z Europejskim Stowarzyszeniem Studentów Prawa Elsa Poland.

Na posiedzeniu Komisji ADR z udziałem Wiceprezes KRRP r.pr. Ewy Gryc-Zerych omówiono kierunki prac komisji w dalszej części roku oraz założenia organizacyjne konkursów: mediacyjnego dla aplikantów radcowskich oraz drugiej edycji konkursu arbitrażowego dla aplikantów radcowskich. Spośród członków komisji powołano komitety organizacyjne turniejów, których zadaniem będzie przygotowanie projektów regulaminów oraz dokumentacji niezbędnej dla sprawnego przeprowadzenia zakładanych projektów.

Komisja Aplikacji

W maju Komisja Aplikacji zakończyła cykl zajęć przedegzaminacyjnych dla aplikantów radcowskich, organizowanych na nowej platformie szkoleniowej Krajowej Izby Radców Prawnych – e-KIRP. Tematyka spotkań obejmowała zagadnienia z zakresu egzaminu zawodowego, tj. prawo karne, prawo cywilne, prawo gospodarcze, prawo administracyjne oraz zasady wykonywania zawodu i zasady etyki. Zajęcia poprowadzili uznani i doświadczeni wykładowcy. Na omówienie każdego przedmiotu egzaminacyjnego przeznaczono sześć godzin szkoleniowych. W każdym z bloków szkoleniowych wzięło udział ok. 1000 osób, które ukończyły aplikację radcowską w grudniu 2021 r. Celem, jaki przyświecał organizatorom zajęć, było  ugruntowanie zdobytej w czasie aplikacji wiedzy oraz zwrócenia uwagi na typowe zagadnienia egzaminacyjne.

W związku ze zmianami „Regulaminu odbywania aplikacji”, które weszły w życie 1 stycznia 2022 r., obejmującymi m.in. wprowadzenie obowiązku ewaluacji zajęć, Komisja Aplikacji przekazała wszystkim okręgowym izbom „Podręcznik po ewaluacji”, który zawiera rekomendacje technik uzyskiwania informacji na temat oceny przebiegu i organizacji szkolenia aplikantów. Metody wskazane w przewodniku mogą być stosowane w trakcie roku szkoleniowego, jak i po jego zakończeniu. Publikacja ma pomóc w jeszcze skuteczniejszym monitorowaniu procesu szkolenia aplikantów oraz gromadzeniu informacji, które pozwolą nieustannie podnosić jakość kształcenia przyszłych radców prawnych.

Na platformie e-KIRP trwają cykliczne comiesięczne zajęcia z prawniczego języka angielskiego Legal English prowadzone przez dr Stephena Terretta dedykowane aplikantom radcowskim ze wszystkich okręgowych izb. W majowych zajęciach udział wzięło ok. 100 aplikantów. Kurs Legal English potrwa do końca 2022 r. Po jego zakończeniu nagrania zajęć dostępne będą na platformie e-KIRP do końca stycznia 2023 r.

Komisja Etyki i Wykonywania Zawodu

W okresie od 27 kwietnia 2022 r. do 24 maja 2022 r., Komisja Etyki i Wykonywania Zawodu Krajowej Rady Radców Prawnych przygotowała:

1. stanowisko dotyczące tajemnicy zawodowej aplikanta radcowskiego tj. dopuszczalności zwolnienia z obowiązku zachowania tajemnicy aplikanta radcowskiego w sytuacji, gdy w postępowaniu cywilnym dowód z jego zeznań jako świadka byłby kluczowy ewentualnie w razie uzyskania zgody Klienta na ujawnienie informacji objętych tajemnica zawodową,
2. odpowiedź w przedmiocie możliwości pełnienia funkcji obrońcy przez radcę prawnego pozostającego w stosunku pracy w postępowaniu karnym wykonawczym.

Jednocześnie kontynuowano prace nad stanowiskiem w przedmiocie:

1. czy art. 56 KERP dotyczy sytuacji, kiedy radca prawny pozywa spółkę adwokatów, radców prawnych i doradców podatkowych o zapłatę za świadczenie usług prawnych na rzecz pozwanej kancelarii,
2. dyżurów obrończych radców prawnych w postępowaniu przyśpieszonym,
3. wątpliwości dotyczących obowiązku o którym mowa w art. 53 ust. 1 KERP,
4. postępowania radcy prawnego w sytuacji, kiedy klient zarzuca nienależyte wykonanie usługi z zakresu pomocy prawnej i żąda zapłaty określonej kwoty,
5. wniosku o udzielenie wykładni przepisu art. 22(4) ustawy o radcach prawnych,
6. wniosku o rekomendacje w sprawie obsługi podmiotów rosyjskich przez radców prawnych,
7. czy prowadzenie jednej sprawy pro bono przed organami ścigania w imieniu pokrzywdzonego psa na prośbę radnej dzielnicy wymaga wznowienia wykonywania zawodu i uiszczenia składki wraz z ubezpieczeniem,
8. pytania dotyczącego obowiązku zawiadomienia dziekana,
9. czy radca prawny wykonujący swój zawód może prowadzić działalność gospodarczą jako pośrednik kupna i sprzedaży nieruchomości,
10. czy radca prawny będący partnerem w spółce partnerskiej (dalej jako: Kancelaria) może objąć funkcję członka Rady Nadzorczej w spółce z ograniczoną odpowiedzialnością (dalej jako: Spółka), na rzecz której radca prawny świadczył uprzednio bezpośrednio pomoc prawną na podstawie umowy o stałej obsłudze zawartej pomiędzy Spółką a Kancelarią, przy założeniu, że po objęciu przez radcę prawnego funkcji członka Rady Nadzorczej Spółki, radca prawny nie będzie świadczył pomocy prawnej na rzecz Spółki (nie będzie wyznaczony do wykonywania czynności świadczenia pomocy prawnej na rzecz Spółki), jednakże pomoc taką dalej będą świadczyli inni prawnicy (w tym inni radcowie prawni) w ramach Kancelarii. Czy takie postępowanie będzie zgodne z Kodeksem Etyki Radcy Prawnego, w szczególności w zakresie obowiązku unikania konfliktu interesów?

Ponadto, 21 maja, w czasie X Ogólnopolskiej Konferencji Sędziów i Rzeczników dyscyplinarnych we Wrocławiu odbyło się wyjazdowe spotkanie Komisji Etyki i Wykonywania Zawodu, na którym poruszono kwestie aktualnych spraw prowadzonych przez KEiWZ. Komisja także zarekomendowała zmiany opracowane przez grupy robocze do spraw zmian w Kodeksie Etyki Radców Prawnych oraz w Ordynacji wyborczej.

Komisja Praw Człowieka

Tematem przewodnim majowego posiedzenia Komisji Praw Człowieka KRRP była pomoc narodowi ukraińskiemu, a w szczególności pomoc prawna oferowana przez Centrum Koordynacji Pomocy Prawnej obywatelom Ukrainy, którzy przebywają w Polsce. Działania podejmowane w ramach Centrum omówiła r.pr. Magdalena Bartosiewicz, koordynatorka Centrum i członek Komisji Praw Człowieka KRRP. W czasie posiedzenia r.pr. Jacek Białas, doświadczony specjalista prawa migracyjnego i azylowego, przedstawił propozycje tematów kolejnych szkoleń dotyczących problemów, z którymi muszą się zmierzyć ukraińscy uchodźcy. Omówiono również złożony przez grupę posłów na Sejm RP wniosek do TK dotyczący zgodności z Konstytucją przepisu mówiącego o przynależności radców prawnych do okręgowych izb radców prawnych na podstawie kryterium miejsca zamieszkania (sygn. akt K 6/22). Ponadto przedstawiono planowane na dugą połowę roku działania komisji, w tym jesienną konferencję poświęconą ochronie praw człowieka, oraz inne zbliżające się wydarzenia organizowane przez komisję, jak również przez komórki specjalizujące się w prawach człowieka, działające w różnych izbach okręgowych. Posiedzenie odbyło się 11 maja, prowadził je r.pr.  Mirosław Wróblewski, Przewodniczący Komisji Praw Człowieka KRRP.

Utworzone z inicjatywy KRRP Centrum Koordynacji Pomocy Prawnej (CKPP) funkcjonuje od marca br. Osoby działające w jego strukturze pomagają rozwiązywać problemy prawne zgłaszane przez  dzwoniących na  ogólnopolską infolinię obywateli Ukrainy, następnie rozmowy są przekierowywane do dyżurujących przy telefonach prawników, specjalistów danej dziedziny prawa, np. prawa rodzinnego. Dodatkowo, w ramach Centrum są tworzone, ujednolicane i tłumaczone na język ukraiński wzory umów i dokumentów ułatwiających załatwianie urzędowych formalności. Celem działania Centrum jest również zbieranie informacji od osób udzielających pomocy prawnej i zapewnienie im bieżącego wsparcia.

R.pr. Mirosław Wróblewski został delegowany przez KRRP do udziału w pracach podgrupy SLAPP Rady Adwokatur i Stowarzyszeń Prawniczych (CCBE). SLAPP (z ang. Strategic Lawsuit Against Public Participation) to działania prawne mające na celu zastraszanie i uciszanie krytyków (osób aktywnych społecznie) poprzez zmuszanie ich do kosztownej i zajmującej czas obrony przed oskarżeniami. To pozornie legalne działanie, którego dopuszczają się organy państwowe, biznes i inne organizacje. W opinii CCBE ochrona dziennikarzy i obrońców praw przed powyższymi działaniami jest bardzo ważna, ponieważ są one próbą uciszenia debaty publicznej. CCBE uważa, że w pełni skuteczne środki anty-SLAPP powinny opierać się zarówno na rozwiązaniach legislacyjnych, jak i pozalegislacyjnych – opracowaniu takich środków służyć ma powołanie grupy SLAPP.

13 maja odbyła się spotkanie członków inicjatywy „Każdy człowiek” poświęcone miejscu praw konsumenta w systemie ochrony praw człowieka. Uczestniczył w nim Wiceprezes KRRP r.pr. Michał Korwek oraz Przewodniczący Komisji Praw Człowieka KRRP r.pr. Mirosław Wróblewski. „Każdy człowiek” to ogólnoeuropejska inicjatywa na rzecz dodania nowych praw i wolności do Karty Praw Podstawowych Unii Europejskiej. 

Przewodniczący Komisji Praw Człowieka KRRP r.pr. Mirosław Wróblewski uczestniczył w spotkaniu i dyskusji Polish-U.S. Civil Society Roundtable zorganizowanym 19 maja br. przez Międzynarodowy Instytut Społeczeństwa Obywatelskiego.

Komisja Zagraniczna

W jaki sposób radcowie prawni powinni reprezentować KIRP na forum organizacji międzynarodowych? – poszukiwanie odpowiedzi na to pytanie było przedmiotem połączonego posiedzenia członków Komisji Zagranicznej KRRP i przedstawicieli KIRP w gremiach międzynarodowych, które odbyło się 12 maja 2022 r. Przewodniczący komisji  skierował do przedstawicieli KIRP prośbę o zapoznanie członków komisji z charakterem współpracy osób, które są przedstawicielami KIRP, z organizacjami międzynarodowymi. Warto nadmienić, że Krajowa Izba Radców Prawnych należy do wszystkich liczących się międzynarodowych organizacji prawniczych, wśród których należy wymienić: CCBE (Radę Adwokatur i Stowarzyszeń Prawniczych Europy), IBA (Międzynarodowe Stowarzyszenie Prawników), FBE (Federację Adwokatur Europejskich) oraz AEA-EAL (Europejskie Stowarzyszenie Prawników).

Jednym z przewodnich tematów majowego posiedzenia Komitetu PD LUX CCBE (Stała Delegacja CCBE przy Trybunale Sprawiedliwości, Sądzie i Trybunale EFTA) było omówienie transmisji strumieniowej posiedzeń Wielkiej Izby oraz obrad Europejskiego Trybunału Praw Człowieka (ETPC). Obecnie obrady ETPCZ są transmitowane z opóźnieniem – komitet zasugerował skrócenie 6-miesięcznego okresu pilotażowego planowanej transmisji, która ma być realizowana w czasie rzeczywistym, do niezbędnego minimum. Zaproponowano też utworzenie archiwum nagrań wideo i udostępnienie ich na stronie internetowej trybunału. Posiedzenie, w formie hybrydowej, miało miejsce 11 maja. Prowadził je r.pr. Przemysław Kamil Rosiak, przewodniczący Komitetu PD LUX CCBE.

Tematem spotkania Komitetu PECO CCBE (Platform for Exchange, Cooperation and Outreach) było m.in. przyjęcie w poczet członków obserwatorów CCBE Adwokatury Azerbejdżanu oraz omówienie spraw związanych z sytuacją w Ukrainie. W posiedzeniu, które odbyło się 12 maja br. uczestniczyła r.pr. Maria Ślązak, członek Komitetu. PECO koordynuje współpracę CCBE ze stowarzyszeniami prawniczymi państw Środkowej i Wschodniej Europy, zapewnia wsparcie członkom stowarzyszonym i obserwatorom oraz umożliwia wymianę poglądów, doświadczeń i pomysłów dotyczących organizacji zawodów prawniczych, promując w ten sposób rządy prawa i dostęp do wymiaru sprawiedliwości.

Zagadnieniom migracji, prywatnego finansowania postępowań sądowych, społecznej odpowiedzialności biznesu oraz sytuacji na Ukrainie poświęcona była sesja plenarna Rady Adwokatur i Stowarzyszeń Prawniczych Europy (CCBE), która odbyła się 13 maja br. w Dublinie. Podczas spotkania, obok innych prelegentów, wystąpiła także Laura Codruța Kövesi, prokurator generalny Prokuratury Europejskiej. W obradach brał udział obecny prezydent CCBE – irlandzki radca prawny James MacGuill. Przedstawicielami KIRP na sesji plenarnej byli r.pr. Maria Ślązak – była Prezydent i Wiceprezydent CCBE oraz członek polskiej delegacji w CCBE oraz r.pr. Dariusz Gibasiewicz – członek polskiej delegacji w CCBE.

W trakcie posiedzenia Komitetu Prawa Karnego CCBE omówiono m.in. zagadnienia dotyczące bieżącej aktywności Urzędu Prokuratury Europejskiej, wskazano na potrzebę rozwijania na gruncie prawa unijnego dodatkowych gwarancji procesowych w postępowaniu karnym, dyskutowano kwestie wiążące się z wykorzystywaniem innowacji technologicznych w codziennej pracy prawników oraz zwrócono uwagę na rolę prawa karnego i stosowanie jego instrumentów w ochronie środowiska naturalnego. W spotkaniu, które odbyło się 14 maja w formule online, uczestniczył James MacGuill, prezydent CCBE. Gośćmi specjalnymi posiedzenia byli: sędzia Aileen Donnelly oraz komisarz Komisji Europejskiej i członek Komisji Weneckiej – Richard Barrett.

25 maja zakończyła się rekrutacja do udziału w webinarium poświęconym instrumentom prawnym UE w dziedzinie prawa upadłościowego i rodzinnego, które jest jednym z wydarzeń programu CIVILAW. Celem Programu, dofinansowanego ze środków unijnego Programu Sprawiedliwość, jest przeszkolenie 630 prawników z siedmiu krajów Europy (Włoch, Hiszpanii, Cypru, Rumuni, Polski, Grecji i Czech) z zagadnień europejskiego prawa rodzinnego i upadłościowego. Krajowa Izba Radców Prawnych jest partnerem programu CIVILAW.

Komisja Promocji Zawodu

Członkowie Komisji Promocji Zawodu uczestniczyli 9 maja w wideospotkaniu Krajowej Rady Radców Prawnych poświęconym planowanej kampanii promocyjnej zawodu radcy prawnego.  Podczas spotkania, na którym obecni byli także przedstawiciele okręgowych izb radców prawnych odpowiedzialni za promocję zawodu, pracownicy agencji marketingowej omówili założenia kampanii promocyjnej (kampania outdoor, emisja w mediach) ze wskazaniem ich osadzenia w czasie oraz zaprezentowali przygotowane nośniki i spoty reklamowe.