Rozpatrzenie rządowego projektu ustawy o nieodpłatnej pomocy prawnej, nieodpłatnej informacji prawnej oraz edukacji prawnej społeczeństwa (druk nr 3338).2 czerwca 2015 r.
Podkomisja nadzwyczajna do rozpatrzenia rządowego projektu ustawy o nieodpłatnej pomocy prawnej, nieodpłatnej informacji prawnej oraz edukacji prawnej społeczeństwa (druk nr 3338) (SPC, STR)
sala 01/bud. F
Rozpatrzenie rządowego projektu ustawy o nieodpłatnej pomocy prawnej, nieodpłatnej informacji prawnej oraz edukacji prawnej społeczeństwa (druk nr 3338).2 czerwca 2015 r.
Godz. 9:11:25
Dariusz Sałajewski, Prezes KRRP
Dzień dobry Państwu, radca prawny Dariusz Sałajewski, Prezes Krajowej Rady Radców Prawnych.
Panie Przewodniczący, Panie i Panowie posłowie, od samego początku Krajowa Rada Radców Prawnych wspierała inicjatywę rządową w tym zakresie i to stanowisko jest nadal obowiązujące. Nie zajmowaliśmy się kręgiem osób uprawnionych do otrzymywania tej pomocy prawnej, wychodząc z założenia, że o kręgu beneficjentów decydować powinno Państwo z uwzględnieniem wszystkich okoliczności jakie są uznane i potrzeb w tym zakresie.
Koncentrowaliśmy się od samego początku na podmiotach świadczących pomoc prawną i już wówczas kiedy powstał pierwszy projekt tego rozwiązania, zgodziliśmy się na nawet w pewnym sensie sygnalizowaliśmy z własnej strony, podobnie jak koledzy adwokaci, że krąg tych podmiotów powinien ograniczać się wyłącznie do radców prawnych i adwokatów, wyłączając nawet z nich aplikantów.
Takie stanowisko uzasadnialiśmy tym, czy argumentowaliśmy tym, co zresztą znalazło swoje odzwierciedlenie w uzasadnieniu projektu, na wszystkich etapach i we wszystkich wersjach tego uzasadnienia, że pomoc musi być na identycznym standardzie jak pomoc profesjonalna i komercyjna, że w tym zakresie nie ma żadnych zróżnicowań jeśli chodzi o beneficjentów, co do odpowiedzialności również za profesjonalizm tej pomocy, a w konsekwencji odpowiedzialność państwa, które tę pomoc w tym momencie organizuje. Kiedy jednak na etapie prac nad projektem, krąg podmiotów które mają być uprawnione do organizowania i w ostateczności świadczenia pomocy prawnej, się mocno zaczął rozszerzać, zaczęliśmy wyrażać i prezentowaliśmy to stanowisko tak na rzecz Ministra Sprawiedliwości jak i nawet ostatnio, w opinii którą przekazaliśmy przewodniczącym obu komisji sejmowych, do których projekt został skierowany do wspólnego rozpoznania, a także do pana przewodniczącego niniejszej podkomisji, którym zasygnalizowaliśmy pewnego rodzaju nasz niepokój w sytuacji, kiedy świadczenie tej pomocy powierzane ma być podmiotom, do których nie mamy przecież żadnych specjalnych uprzedzeń, które nawet mogą ogromną rolę odegrać w sferze edukacji prawnej czyli w tej części ustawy, która mówi o tej części właśnie edukacyjnej, niemniej jednak jeśli chodzi o świadczenie pomocy prawnej, szczególnie w sytuacji, powiem tutaj proszę państwa, że wręcz jako żałosny, nie mam na dzisiaj innego określenia, oceniamy przepis, który wprowadza ostatnia wersja projektu, polegający na tym, że osoba korzystająca z pomocy w momencie, kiedy świadczeniodawcą, czy też tym, który ma jej udzielać tej pomocy, ma nie być profesjonalny prawnik czyli adwokat lub radca prawny, ma składać oświadczenie, o tym, że jest świadoma tego, iż ta pomoc, krótko mówiąc, nie jest do końca profesjonalna. Nie cytuję tutaj przepisu expressis verbis, ale takie rozwiązanie, no proszę państwa, trudno znaleźć jakąkolwiek argumentację, żeby Państwo chciało swoją odpowiedzialność ograniczać w ten sposób, że osobie, która ma korzystać z tej przez Państwo opłacanej, organizowanej pomocy, kazać podpisywać oświadczenie, którego treść już nawet sama wymaga udzielenia porady prawnej, żeby zrozumieć, co ono w sumie znaczy. Dlatego też w końcowej fazie i popierając cały czas projekt i będąc, nie ukrywam, zainteresowani tym, nie będę tutaj w żaden sposób zakłamany, aby projekt ustawy jak najszybciej procedował, przedstawiliśmy i prosimy szanowne komisje, państwa, panie i panowie posłów, o rozważenie uwzględnienia jedynie dwóch poprawek, które przedłożyliśmy w ostatnio prezentowanym przedłożonym również panu przewodniczącemu stanowisku, poprawek, których zadaniem jest dookreślenie, dookreślenie stwierdzania kwalifikacji, które powinny spełniać osoby, które mają świadczyć pomoc. Nie postulujemy i nie zabiegamy oczywiście już o ograniczenie kręgu tych osób do pierwotnego, czyli tego, który znalazł się w pierwszej wersji projektu, ale chodzi nam o to, aby stwierdzanie kwalifikacji osób, które mają być do tego świadczenia tej pomocy dopuszczone, czy mają to robić krótko mówiąc, było dookreślone.
Podnosimy tu również argument konstytucyjny, jako że w naszej opinii, obecne projektowane przepisy w tym zakresie, nie są jednoznaczne, stwarzają możliwość bardzo swobodnych interpretacji, a w konsekwencji rozszerzania tych negatywnych potencjalnych skutków, jakie mogą powodować osoby, które nie są przygotowane do świadczenia tej pomocy. Chcę również powiedzieć już kończąc, że w sytuacji, kiedy po stronie tych świadczeniodawców, bezpośrednich świadczeniodawców, którzy bezpośrednio, na których nie ciąży obowiązek ubezpieczenia od odpowiedzialności cywilnej, całą odpowiedzialność za to ponosi tak naprawdę organizator tej pomocy, czyli Państwo i zabieganie o to, aby się od niej uwolnić poprzez skłanianie osób, które mają z pomocy korzystać do składania oświadczeń, o tym że korzysta z pomocy, która jest nieprofesjonalna albo nie w pełni profesjonalna mówiąc prostym tekstem, jest tak jak już powiedziałem, żałosne.
Bardzo proszę komisje o rozważenie przedstawionych przez nas poprawek dotyczących tej ustawy. Mamy również jedną propozycję z prośbą o rozważenie, aby przy okazji nowelizowanej ustawy o radcach prawnych, jako że projektem objęta jest również nowelizacja ustawy o radcach prawnych, panie i panowie posłowie rozważyli wprowadzenie do kompetencji Krajowej Rady Radców Prawnych jednego uprawnienia, a mianowicie takiego, które pozwala ustanawiać przez Krajową Radę regulaminy dotyczące obowiązku wypełniania doskonalenia zawodowego przez radców prawnych. Chodzi nam o to, żeby w ten sposób dodatkowo podkreślić, jak zależy nam na maksymalnym profesjonalizmie udzielanej pomocy i aby ta przesłanka, której dzisiaj wprawdzie ją realizujemy, ale orzecznictwo Sądu Najwyższego wskazało w ostatnim czasie, że nie mamy wyraźnych kompetencji do regulowania tego w sposób stanowczy, sądzę, że przy okazji tej ustawy, nie jest to zupełnie poza zakresem regulacji, aby panie i panowie posłowie rozważyli nowelizację ustawy o radcach prawnych w tym zakresie. Konkretne projekty poprawek wraz z krótkim uzasadnieniem każdej z nich przekazałem również panu przewodniczącemu podkomisji. Dziękuję bardzo.
http://www.sejm.gov.pl/Sejm7.nsf/transmisje_arch.xsp?page=8