Stanowisko Komisji Praw Człowieka przy Krajowej Radzie Radców Prawnych w sprawie projektów ustaw o zmianie ustawy z dnia 7 stycznia 1993 r. o planowaniu rodziny, ochronie płodu ludzkiego i warunkach dopuszczalności przerywania ciąży (druk sejmowy nr 36) oraz o zmianie ustawy z dnia 6 czerwca 1997 r. – Kodeks karny (druk sejmowy nr 39)

Komisja Praw Człowieka przy Krajowej Radzie Radców Prawnych sprzeciwia się procedowaniu i uchwaleniu regulacji ujętych w projekcie ustawy o zmianie ustawy z dnia 7 stycznia 1993r. o planowaniu rodziny, ochronie płodu ludzkiego i warunkach dopuszczalności przerywania ciąży (druk sejmowy nr 36) oraz w projekcie zmian w ustawie z dnia 6 czerwca 1997 r. Kodeks karny (druk sejmowy nr 39).

Propozycje zaproponowane w treści pierwszego z projektów są rażąco sprzeczne z Konstytucją Rzeczypospolitej Polski oraz ratyfikowanymi przez Polskę umowami międzynarodowymi dotyczącymi ochrony praw człowieka. Przyjęcie ich w warunkach, gdy Europejski Trybunał Praw Człowieka wielokrotnie skrytykował dotychczas obowiązujące przepisy i uznał je za funkcjonujące nieprawidłowo, zmierzało będzie do uznania, że Polska nie zamierza wykonywać wyroków Trybunału (Alicja Tysiąc v. Polsce, R.R. v. Polsce, P. i S. v. Polsce). Tym samym będzie godziło w renomę i międzynarodową wiarygodność Państwa Polskiego i reprezentujących ją organów.

Wskazany projekt jest również sprzeczny z promującym go celem. Ochrona płodu ludzkiego powinna być zagwarantowana poprzez zapewnienie realnej możliwości realizacji pełni praw kobiet, w tym prawa do swobodnego i samodzielnego decydowania o swoim ciele. Nie jest taką ochroną wymuszanie rozwoju płodu ludzkiego w sytuacji graniczącego z pewnością prawdopodobieństwa rychłego (tuż po akcie narodzin) zgonu lub trwałej niezdolności do jakiekolwiek samodzielnej egzystencji. Nie jest nią również odbieranie prawa głosu matkom, których życie i zdrowie może być w efekcie istotnie zagrożone. Projekt zmierza do wprowadzenia prawa, które jest nieludzkie, ponieważ skazuje osoby, które nie będą mogły przerwać ciąży oraz ich przyszłe potomstwo na cierpienie.

Komisja Praw Człowieka przy Krajowej Radzie Radców Prawnych sprzeciwia się również projektowanym przepisom w zakresie karania za prowadzanie edukacji seksualnej. Dostęp do rzetelnej, opartej na najnowszej wiedzy medycznej edukacji seksualnej dzieci i młodzieży jest podstawowym prawem człowieka, którego realizację Państwo ma obowiązek zapewnić zgodnie ze standardami Światowej Organizacji Zdrowia (WHO). Procedowany projekt standardom tym rażąco przeczy.

Wprowadzenie zmian zgodnie z przedłożonymi projektami będzie formalnym usankcjonowaniem zjawiska przemocy wobec kobiet oraz osób prowadzących rzetelną i zgodną ze standardami WHO edukację seksualną.

Sprzeciw budzi również procedowanie kontrowersyjnych społecznie projektów ustaw w okresie, w którym z uwagi na pandemię COVID-19, prawa obywatelskie takie jak wolność zgromadzeń, wolność przemieszczania się i w konsekwencji wolność wyrażania publicznie poglądów, są prawnie wyłączone i faktycznie zakazane. Prawo udziału w debacie publicznej przysługuje wszystkim. Uchwalanie, w okresie obowiązywania wskazanych wyżej zakazów, kontrowersyjnych w polskim społeczeństwie ustaw, powinno być odłożone na czas, w którym zasada równego głosu wszystkich obywateli będzie rzeczywista, a nie tylko iluzoryczna.

Komisja Praw Człowieka przy Krajowej Radzie Radców Prawnych oczekuje odrzucenia przez parlamentarzystów proponowanych regulacji, przypominając o treści złożonego ślubowania obligującego m.in. do czynienia wszystkiego dla dobra obywateli oraz do przestrzegania Konstytucji i innych powszechnie obowiązujących praw Rzeczypospolitej Polskiej, a w tym ratyfikowanych umów międzynarodowych (Europejska Konwencja Praw Człowieka, Międzynarodowego Paktu Praw Obywatelskich i Politycznych, Konwencji o Prawach Dziecka oraz Konwencji w sprawie likwidacji wszelkich form dyskryminacji kobiet).

Przewodnicząca Komisji Praw Człowieka

przy Krajowej Radzie Radców Prawnych

Magdalena Witkowska