21 października – Międzynarodowy Dzień Mediacji
Samorząd radców prawnych aktywnie włącza się w obchody Międzynarodowego Dnia Mediacji 2021 (Conflict Resolution Day 2021). Jest to międzynarodowe święto służące popularyzacji wiedzy związanej z metodami pokojowego rozwiązywania konfliktów (arbitrażu, mediacji, koncyliacji). Z tej okazji w całej Polsce odbywają się liczne wydarzenia, spotkania i konferencje. Obchody Tygodnia Mediacji przypadającego na 18-22 października 2021 r. rozpoczęła ogólnopolska konferencja „Mediacja – perspektywy rozwoju” organizowana przez KRRP.
Mediacja to próba doprowadzenia do ugodowego, satysfakcjonującego strony rozwiązania sporu na drodze dobrowolnych negocjacji prowadzonych przy udziale trzeciej osoby, neutralnego i bezstronnego mediatora, który wspiera przebieg negocjacji, łagodzi powstające napięcia i pomaga w dojściu do porozumienia. Wśród licznych zalet tego ugodowego sposobu rozwiązywania sporów najczęściej wymieniana jest szybkość postępowania, mającą znaczenie zwłaszcza w dobie kryzysu sądownictwa i przewlekłości procedur sądowych. W przypadku postępowania mediacyjnego tempo zależy wyłącznie od samych stron oraz ich szybkości i sprawności w dochodzeniu do kompromisu.
– Mediacja jest ważna, bo stanowi efektywną, pozasądową metodę rozwiązywania sporów. Jest nie tylko doskonałym remedium na niedoskonałości wymiaru sprawiedliwości z uwagi na szybkość postępowania, poufność, czy niskie koszty, ale także zapewnia stronom mediacji wpływ na sposób zażegnania konfliktu. Żadna decyzja nie może zostać podjęta bez zgody stron, które same wypracowują treść ugody wieńczącej mediację . Tym samym prowadzi ona do zaspokojenia interesów każdej ze stron, czyli obopólnej wygranej – zgodnie z zasadą win-win. Jest to szczególnie ważne, bo pozwala na utrzymanie kontaktów niezależnie od tego, czy mediację prowadzimy w sferze życia gospodarczego, czy dotyczy ona spraw rodzinnych. Takich komfortowych warunków nie zapewnia żaden ryzykowny w swojej naturze proces sądowy, a przecież ugoda zawarta przed mediatorem, po jej zatwierdzeniu przez sąd, podlega wykonaniu tak jak orzeczenie sądowe. – wyjaśnia Przewodniczący Komisji Alternatywnych Metod Rozwiązywania Sporów KRRP – r. pr. Tomasz Parkasiewicz
Samorząd radców prawnych prowadzi aktywne działania zmierzające do propagowania idei pozasądowego rozwiązywania sporów i mediacji pozwalające na dotarcie do jak najszerszego grona odbiorców. Angażuje się w procesy tworzenia prawa w tym obszarze, jak również prowadzi działania o charakterze popularyzującym tj. organizuje konferencje, mające na celu wymianę doświadczeń ich uczestników, a także turnieje oraz konkursy ukierunkowane na zwiększenie świadomości prawnej w obszarze alternatywnych metod rozwiązywania sporów. W strukturze samorządu radcowskiego od lat funkcjonuje Ogólnopolska Sieć „Ośrodki Mediacji Radców Prawnych”, zrzeszająca ośrodki mediacji przy Okręgowych Izbach Radców Prawnych i oferująca możliwość prowadzenia mediacji przez wykwalifikowanych mediatorów. Corocznie specjalne działania podejmowane są również z okazji Międzynarodowego Dnia Mediacji, jak również Tygodnia Mediacji. W całej Polsce, odbywają się wówczas liczne wydarzenia promujące pozasądowe metody rozwiązywania sporów organizowane przez Okręgowe Izby Radców Prawnych (informacje o wydarzeniach dostępne są na stronach poszczególnych OIRP).
Wydarzeniem inaugurującym obchody Tygodnia Mediacji w samorządzie radcowskim była ogólnopolska konferencja z okazji Międzynarodowego Dnia Mediacji pod nazwą „Mediacja –perspektywy rozwoju”, którą 19 października 2021 r. zorganizowała Komisja Alternatywnych Metod Rozwiązywania Sporów KRRP. Po otwarciu konferencji przez Prezesa KRRP – Włodzimierza Chróścika, jej uczestnicy (radcy prawni, mediatorzy, przedstawiciele jednostek samorządu terytorialnego i inni) mieli okazję do wysłuchania prelekcji z pięciu różnych obszarów wykorzystania mediacji, które wygłosili zaproszeni prelegenci: Agnieszka Owczarewicz – sędzia Sądu Okręgowego w Warszawie, Maria Młotkowska – radca prawny, dyrektor Biura Prawnego Urzędu m.st. Warszawy, Maciej Bobrowicz – radca prawny, wieloletni Prezes KRRP, Katarzyna Godlewska – radca prawny, mediator Ośrodka Mediacji Gospodarczych OIRP w Olsztynie, Magdalena Klimaszewska – radca prawny, ekspert Urzędu Patentowego Rzeczypospolitej Polskiej, Naczelnik Wydziału Krajowych Znaków Towarowych. Po zakończeniu prelekcji, zaproszeni goście odpowiadali na pytania uczestników konferencji. W spotkaniu wzięło udział ok 100 osób z całego kraju.
Popularność mediacji rośnie z roku na rok, ale pomimo swojej atrakcyjności wciąż jeszcze jest zbyt mało docenianą, a przez to nie w pełni wykorzystywaną alternatywną metodą rozwiązywania sporów. Początki regulacji prawnych instytucji mediacji w polskim systemie prawnym sięgają końca lat 90. XX wieku oraz początków XXI wieku, kiedy to mediacja została wprowadzona przez ustawodawcę początkowo w 1997 r. do Kodeksu karnego i Kodeksu postępowania karnego. Instytucja mediacji została uregulowana również m.in. na gruncie prawa administracyjnego i prawa pracy w odniesieniu do sporów zbiorowych. Z danych udostępnionych przez Ministerstwo Sprawiedliwości wynika, że obecnie rośnie odsetek spraw skierowanych do mediacji w stosunku do wszystkich wpływających do sądów spraw, w których mediacja może być zastosowana.
– W mojej ocenie rozwój mediacji zależy nie tylko od promowania mediacji poprzez regulacje prawne mające na celu stworzenie szans na zwiększenie stopnia jej wykorzystania np. wprowadzenie obowiązkowej mediacji przed skierowaniem sprawy do sądu, ale także od działań ukierunkowanych na popularyzację rzetelnej wiedzy o mediacji, a przez to zmianę nastawienia do tej formy rozwiązywania konfliktów, zarówno sędziów, jak i pełnomocników, a także – co ważne – samych stron sporu. Te, będąc świadome efektywności mediacji i korzyści jakie za sobą niesie, same będą dążyły do zawarcia ugody mediacyjnej. Konieczne jest oczywiście ciągłe podejmowanie różnorodnych działań w tym zakresie, takich jak szkolenia, kampanie informacyjne itp. Rozwojowi mediacji sprzyja także doroczny Międzynarodowy Dzień Mediacji. Zwraca uwagę na zasadniczą kwestię sprowadzającą się do tego, że mediacja służy stronom konfliktu i prowadzi do jego rozwiązania przy zachowaniu całkowitej ich autonomii – podsumowuje Tomasz Parkasiewicz, Przewodniczący Komisji Alternatywnych Metod Rozwiązywania Sporów KRRP.
W propagowanie i upowszechnianie wiedzy na temat mediacji włączyły się również sądy, Ministerstwo Sprawiedliwości oraz inne instytucje. Więcej informacji tutaj.