Polska podpisała Konwencję o ochronie zawodu prawnika
13 maja 2025 r. Polska oficjalnie podpisała Konwencję Rady Europy o ochronie zawodu prawnika – pierwszy w historii dokument, który w sposób kompleksowy reguluje ochronę zawodu prawnika.
Uroczystość odbyła się w Luksemburgu, a w imieniu Rzeczypospolitej Polskiej podpis pod dokumentem złożyli Wiceministra Sprawiedliwości Maria Ejchart oraz ambasador Aleksander Pociej, pełniący obowiązki Stałego Przedstawiciela Polski przy Radzie Europy. W gronie państw-sygnatariuszy znalazły się także: Luksemburg, Andora, Estonia, Francja, Grecja, Irlandia, Włochy, Litwa, Holandia, Macedonia Północna, Norwegia i Szwecja.
Konwencja to efekt prac Komitetu Ekspertów ds. Ochrony Prawników (CJ-AV) pod nadzorem Europejskiego Komitetu Współpracy Prawnej (CDCJ). Jej celem jest wzmocnienie praworządności poprzez zapewnienie skutecznej ochrony prawniczek i prawników, którzy odgrywają kluczową rolę w funkcjonowaniu wymiaru sprawiedliwości oraz ochronie praw podstawowych.
Dokument przewiduje m.in.:
- gwarancję niezależności wykonywania zawodu prawnika,
- ochronę przed nieuzasadnioną ingerencją w działalność zawodową,
- ochronę tajemnicy adwokackiej/radcowskiej,
- zapewnienie równego i przejrzystego dostępu do zawodu,
- ochronę prawników przed negatywnymi konsekwencjami wynikającymi z identyfikacji z klientami lub ich sprawami,
- przebieg postępowań dyscyplinarnych przed niezależnymi i bezstronnymi organami,
- niezależność samorządów prawniczych.
Konwencja zapewnia, że w przypadkach naruszeń – takich jak groźby, nękanie, aresztowania czy przemoc wobec prawników – państwa-sygnatariusze są zobowiązane do przeprowadzania skutecznych dochodzeń.
Co istotne, Konwencja ma charakter globalny – mogą ją podpisać także państwa spoza Rady Europy. Aby weszła w życie, potrzeba było jej ratyfikacji przez co najmniej osiem państw, w tym sześciu członków Rady Europy.
Podpisanie dokumentu przez Polskę to istotny krok w kierunku zapewnienia prawniczkom i prawnikom możliwości bezpiecznego, niezależnego i wolnego od nacisków wykonywania swojej pracy. To także ważne narzędzie w ochronie obrońców praw człowieka.