Nowoczesna Kancelaria Prawna – rozwój i wyzwania – po konferencji w Warszawie

Czy sztuczna inteligencja zastąpi prawników? Jak konkurują ze sobą małe kancelarie prawne? Jak zbudować przewagę konkurencyjną na trudnym rynku prawnym w Polsce? Na te pytania starali odpowiedzieć się uczestnicy konferencji „Nowoczesna Kancelaria Prawna – rozwój i wyzwania”, która odbyła się 25 października w Warszawie. Organizatorem konferencji była Komisja Wspierania Rozwoju Zawodowego Krajowej Rady Radców Prawnych.

Konferencję otworzył Maciej Bobrowicz, Prezes Krajowej Rady Radców Prawnych. Prawnicy, którzy zajmują się rzeczywistością cyfrową i IT, są wyjątkowi – mówił Maciej Bobrowicz – i tych wyjątkowych radców prawnych widzę przed sobą dzisiaj na sali. Być może wydaje się niektórym, że rozwiązania informatyczne opracowywane w Stanach Zjednoczonych nie dotyczą polskich prawników. Ale nowe rozwiązania szybko są implementowane i w Europie i w Polsce. Jak zauważył Prezes Bobrowicz, będziemy musieli uwzględnić ten fakt, iż na rynku pojawia się ktoś, pojawia się projekt, pojawia się technologia, która może zastąpić prawników.

Czy Twój następny szef będzie sztuczną inteligencją?

Pierwszy prelegent Jacob Bosman, konsultant firmy TGO Consulting, doradzający międzynarodowym kancelariom prawnym, autor  książki „Death of a law firm”, jest laureatem nagrody „Innowacyjnych Adwokatów ds. Międzynarodowej Strategii Financial Times” oraz nagrody „Doskonałość Thomson Reuters” w kategorii Marketing Prawniczy. Podczas swojego wykładu „Building of a profitable law firm in a digital age” (Budowanie dochodowej kancelarii prawnej w erze cyfrowej) wskazał  główne trendy na rynku usług prawnych, do których muszą także dostosować się polscy radcy prawni. Pierwszym z trendów jest  wzrost znaczenia prawników in-house. Według Bosmana, na globalnym rynku prawnym nastąpił wyraźny wzrost znaczenia prawników in-house. Jak wskazywał, wewnętrzne działy prawne zanotowały rozrost o 23% w ciągu ostatnich dwóch lat. Oznacza to zmniejszenie się rynku usług prawnych dla kancelarii zewnętrznych, ale jest dobrą wiadomością dla radców prawnych – inhouse’ów.

Drugim trendem jest wzrost znaczenia kancelarii międzynarodowych. Bosman wskazał, iż obecnie istnieje już kilkanaście kancelarii prawnych obecnych w ponad 70 krajach. Dlaczego to tak ważne? Według Bosmana, ten trend jest znaczący  dla klientów,  którzy w ramach jednej umowy mogą być obsługiwani na całym świecie oraz dlatego, że w ramach jednej umowy mogą być obsługiwani przez prawników, którzy swoje biuro mają setki i tysiące kilometrów od biura klienta.

Trzecim ważnym trendem jest wzrost znaczenia kancelarii butikowych, wyspecjalizowanych w świadczeniu usług na wysokim, ale specjalistycznym poziomie. To też wskazówka dla polskich radców prawnych, w którym kierunku powinni rozwijać polskie kancelarie.

Ostatnim trendem jest wzrost znaczenia algorytmów i sztucznej inteligencji. Jednak według Bosmana, rewolucja w usługach prawnych i wykorzystanie sztucznej inteligencji nie jest tak rewolucyjna jak się wydaje. Według niego, jednoznacznie można powiedzieć, iż sztuczna inteligencja nie zastąpi prawników, ale przyspieszy ich pracę. Jako przykład podał sztuczną inteligencję Ross.

Uczestnicy szkolenia starali się odpowiedzieć na pytanie, co jest najważniejsze dla praktyki radcy prawnego. Maciej Bobrowicz, Prezes KRRP mówił – Najważniejsze, abyśmy nauczyli się konkurować na rynku, ale nie konkurować ceną. Żebyśmy zastanowili się nad czymś, co nazywa się wartością dodaną, co więcej możemy dać klientowi. Tą wartością dodaną może być eksperckość, inne podejście do klienta lub innowacyjne metody działania. W ten sposób można budować przewagę konkurencyjną na rynku usług prawnych.

Po przerwie głos zabrał dr Marek Gnusowski, pracownik Katedry Badań Rynku i Usług Uniwersytetu Ekonomicznego w Poznaniu, który zajmuje się szeroko pojętą tematyką zarządzania kancelarią i marketingu, konkurencyjności kancelarii prawnych oraz ekonomii rynku usług prawnych. Jest także doradcą biznesowym w zakresie budowania strategii konkurowania na rynku. Podczas jego wykładu pt. „Warunki konkurowania jednoosobowych i małych kancelarii radców prawnych. Diagnoza i prognoza” omówił przeprowadzone przez siebie badania małych kancelarii prawnych, zatrudniających do 5 prawników. Wskazał, że klienci są coraz bardziej wymagający, sprawdzają swoich prawników w internecie.

Wyraźnym trendem jest także rosnąca rola działań marketingowych. Co ciekawe jednak, nadal nie jest to istotna część oceny czynników wpływających na konkurencyjność.

Według ankietowanych radców prawnych, czynnikami sukcesu są: zbudowanie lojalnej bazy klientów, rozpoznawalność marki i wizerunek kancelarii, znalezienie niszy.

Ciekawym fragmentem badań jest część dotycząca konkurencyjności. Ankietowani radcy prawni, zarówno praktykujący solo, jak i ci pracujący w kancelariach zatrudniających maksymalnie 5 prawników, wg Gnusowskiego, wskazali na średnie i duże kancelarie prawne jako największą konkurencję na rynku. Kancelarie ubezpieczeniowe i odszkodowawcze oraz usługi oferowane przez Internet są postrzegane jako groźna konkurencja przez ponad 20% ankietowanych
Podczas wystąpienia „Budowanie przewagi konkurencyjnej poprzez rozwój kompetencji biznesowych prawników” prof. Ryszard Sowiński, z  Wyższej Szkoły Bankowej w Poznaniu, Konsultant ds. strategii firm prawniczych wskazał sposoby budowania przewagi konkurencyjnej na rynku usług prawnych. Według niego umiejętności biznesowe są tą przewagą, która odróżnia prawników odnoszących sukces na rynku od merytorycznych prawników, którzy nie znajdują klientów. Również i on, nawiązując do strategii marketingowej kancelarii, wskazał na konieczność szukania innych elementów, które będą wyróżniać radcę prawnego i jego kancelarię na rynku usług prawnych. Sama specjalizacja nie wystarczy, ponieważ specjalistów już jest dużo na rynku.

Ostatnimi prelegentkami były panie Aneta Pacek-Łopalewska oraz Joanna Daniłowicz.
Aneta Pacek-Łopalewska – radca prawny, adwokat Stanu Nowy Jork z kilkunastoletnim doświadczeniem zawodowym. Specjalizuje się w prawie ochrony środowiska. Lider w tym obszarze według „Rankingu Kancelarii Prawnych Rzeczpospolitej” 2015, 2016 i 2017. Wyróżniona wielokrotnie w rankingu „Chambers Europe”. Joanna Daniłowicz – radca prawny z kilkunastoletnim doświadczeniem zawodowym z zakresu doradzania przy transakcjach M&A i Private Equity. Ekspert w zakresie zarządzania ryzykiem prawnym przedsiębiorstw. Podczas swojego wykładu omawiały nowe technologie i związane z nimi wyzwania i szanse dla radców prawnych na polskim rynku usług prawnych.