Opinia OBSiL do projektu przewidującego solidarną odpowiedzialność pełnomocnika w podatku VAT

Ośrodek Badań, Studiów i Legislacji Krajowej Rady Radców Prawnych przedstawił opinię do projektu ustawy o zmianie ustawy o podatku od towarów i usług oraz niektórych innych ustaw, zawartego w druku senackim nr 336.

W projekcie proponuje się, aby pełnomocnik składający zgłoszenie rejestracyjne odpowiadał solidarnie wraz z zarejestrowanym podatnikiem do kwoty 500 000 zł, za zaległości podatkowe podatnika powstałe z tytułu czynności wykonanych w ciągu 6 miesięcy od dnia zarejestrowania podatnika jako podatnika czynnego VAT. W opinii podniesiono, że tego rodzaju unormowanie będzie niezwykle restrykcyjne dla radców prawnych, którzy działając w charakterze pełnomocników złożą zgłoszenie rejestracyjne w sytuacji, w której nie mają i nie mogą mieć wiedzy na temat sposobu funkcjonowania podatnika w okresie 6 miesięcy od dnia zarejestrowania podatnika jako podatnika VAT czynnego. Wskazano również, że pełnomocnik co do zasady nie ponosi i nie powinien ponosić odpowiedzialności za działania mocodawcy. W szczególności pełnomocnik nie powinien – jak proponuje się w przedłożonym projekcie – ponosić odpowiedzialności za działania lub zaniechania swojego mocodawcy, na które najczęściej nie ma żadnego wpływu. Według analizy OBSiL, wprowadzenie tego przepisu zniechęci profesjonalnych pełnomocników do działania w imieniu swoich mocodawców, a sama regulacja nie wpłynie w najmniejszym stopniu na powstawanie (lub nie) zaległości podatkowych w podatku VAT. Zwrócono nadto uwagę, że przepis wyłączający odpowiedzialność pełnomocnika zawiera kryteria trudne do ustalenia w sposób formalny.

Powyższa opinia została przekazana Przewodniczącemu Komisji Budżetu i Finansów Publicznych Senatu RP w dniu 25 listopada br. W posiedzeniu ww. komisji które miało miejsce w dniu 28 listopada br. wziął udział ekspert OBSiL, który w trakcie swojego wystąpienia zwrócił uwagę na fakt, że projektowana regulacja pozostaje w sprzeczności z istotą stosunku pełnomocnictwa. W żadnym wypadku pełnomocnik nie może bowiem ponosić odpowiedzialności za działania mocodawcy, w tym odpowiedzialności solidarnej. Przedstawiciel OBSiL podkreślił również, że ustawa o radcach prawnych i Kodeks Etyki Radcy Prawnego uniemożliwiają odmowę świadczenia pomocy prawnej bez wskazania szczególnie ważnych przyczyn, a narzucanie przewidzianej w projekcie odpowiedzialności nie odpowiada naturze stosunku pełnomocnictwa.

Opinia OBSiL do projektu ustawy o zmianie ustawy o podatku VAT oraz niektórych innych ustaw